Procesy zachodzące w gospodarce światowej związane z przepływami kapitałów i rozszerzaniem zakresu prowadzonej działalności dotyczą także przedsiębiorstw turystycznych. Zmiany te warunkowane są przez postępującą globalizację działalności turystycznej. Krzysztof Przecławski w swojej książce pt. „Turystyka a świat współczesny”, wydanej w 1994 roku, pisze, że „żaden kraj nie może w prowadzeniu swej gospodarki być całkowicie niezależny od ekonomiki światowej” . Dziś z przekonaniem możemy postawić tezę, że od ekonomiki światowej jest zależny nie tylko każdy kraj, ale i każda firma działająca na rynku.
Ogólnie pod pojęciem „globalizacja” określa się bardzo znaczące i złożone procesy, które zachodzą obecnie w skali ogólnoświatowej. Procesy te mają swój aspekt techniczny, socjologiczny czy kulturowy, ale swój największy postęp mają w sferze ekonomicznej, czego główną konsekwencją jest stopniowe tworzenie się ogólnoświatowej (globalnej) gospodarki. W znaczeniu ekonomicznym globalizacja odnosi się do działalności gospodarczej, gospodarki, rynków branżowych, gałęzi gospodarki, przedsiębiorstw, konkurencji. Według Ireny Jędrzejczyk, autorki książki „Nowoczesny biznes turystyczny”, globalizacja jest procesem „postępującego uzależnienia się każdego podmiotu gospodarczego od otoczenia międzynarodowego” . Procesy globalizacji uwidaczniają się w ekspansji przedsiębiorstw poza granice kraju, w którym miało siedzibę w momencie rozpoczęcia działalności.
Chociaż początków globalizacji można się nawet dopatrywać w działalności prowadzonej przez zamorskie kompanie handlowe w XIV wieku a niektórzy upatrują jej źródeł nawet w czasach handlu Imperium Rzymskiego , to jednak pojęcie to używane w odniesieniu do działalności turystycznej ma niezbyt odległą historię. Przyczyną tego jest przede wszystkim fakt, że o turystyce masowej i nowoczesnym biznesie turystycznym możemy mówić dopiero od 1945 roku, kiedy to zaczęto wprowadzać masowy produkt turystyczny, nastąpiła jego normalizacja, seryjne wytwarzanie a także specjalizacja i dywersyfikacja w ofercie turystycznej i jej nowoczesna sprzedaż. Główne czynniki, które warunkują przebieg procesów globalizacji w turystyce pokazuje Rys. 1.
Rys. 1. Zestawienie czynników warunkujących globalizację działalności turystycznej.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Irena Jędrzejczyk, Nowoczesny biznes turystyczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000; Instytut Handlu Zagranicznego, Uniwersytet Gdański, Globalizacja w gospodarce światowej, Sopot 2000; Anna Zorska, Ku globalizacji? Przemiany w korporacjach transnarodowych i w gospodarce światowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998; Wiesław Alejziak, Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku, F.H-U.”Albis”, Kraków 1999
Pierwszy z wymienionych czynników to rewolucja informatyczna, która oznacza skokowy postęp w gromadzeniu, przetwarzaniu i przesyłaniu danych, co w warunkach działania firmy globalnej jest sprawą kluczową. Prowadzenie działalności gospodarczej przez firmę turystyczną w kilku państwach jednocześnie nie byłoby technicznie możliwe bez dysponowania sprawnie działającymi urządzeniami telekomunikacyjnymi.
Komputery, telefony, faksy, Internet to podstawowe elementy umożliwiające firmie turystycznej sprawny, szybki przepływ informacji o jej działaniach rynkowych jak i działalności czy poczynaniach konkurencyjnych jednostek. Bardzo ważną okolicznością, która umożliwia zwiększenie procesów globalizacji w turystyce jest spadek kosztów eksploatacji tych urządzeń, co prowadzi do ich upowszechnienia. Pokazuje to Tabela 1:
Tabela 1. Spadek cen rozmów telefonicznych i komputerów w latach 1930-1990.
Źródło: Instytut Handlu Zagranicznego, Uniwersytet Gdański, Globalizacja w gospodarce światowej, Sopot 2000, s.41.
Możliwość korzystania z komputerowych baz danych w połączeniu z udoskonaleniem łączności pozwoliła na nawiązanie kontaktów handlowych pomiędzy partnerami, którzy ze względu na oddalenie być może nigdy nie wiedzieliby o sobie. Także środki masowego przekazu przyśpieszają procesy globalizacji w turystyce poprzez upowszechnianie wzorów konsumpcji, co pomaga w rozwoju masowych wyjazdów. Szczególnie istotna jest w tej dziedzinie zasługa telewizji satelitarnej. Popularny kanał Travel reklamujący słynne kurorty turystyczne to komercja na wielką skalę. W tym samym momencie ta sama reklama oddziałuje na miliony osób na świecie, powodując chęć nabycia u wielu ludzi tego samego produktu turystycznego, co przyczynia się do upowszechnienia wzorców konsumpcji.
Także postęp, jaki dokonuje się w ostatnich dziesięcioleciach w transporcie warunkuje procesy globalizacji w turystyce. Turystyka jako zjawisko przestrzenne związana jest ściśle z przemieszczaniem. Z punktu widzenia globalizacji w turystyce najważniejszy jest rozwój lotnictwa pasażerskiego. W tej dziedzinie nastąpił w ostatnich latach znaczny postęp, co ilustruje Tabela 2:
Tabela 2. Spadek cen w przewozach lotniczych w latach 1930 –1990.
Źródło: Instytut Handlu Zagranicznego, Uniwersytet Gdański, Globalizacja w gospodarce światowej Sopot 2000, s.41.
Rozwój nowoczesnego transportu jest dla turystyki ważny zarówno dla strony podażowej jak i popytowej. Tańszy, masowy transport umożliwia wyjazdy dla coraz większej grupy turystów, ale również przyczynia się do nawiązywania kontaktów handlowych i prowadzenia działalności w odległych niekiedy częściach globu.
Rozpatrując czynniki powodujące nasilenie tendencji globalizacyjnych w turystyce nie można pominąć procesów integracyjnych, jakie zachodzą w gospodarkach państw poszczególnych regionów, zwłaszcza Europy Zachodniej. Prowadzą one do systematycznej eliminacji ograniczeń ruchu kapitału między krajami wspólnoty oraz ujednolicają warunki konkurencji. Integracja gospodarcza umożliwia większą wymianę towarów, usług i czynników wytwórczych w ramach określonej grupy krajów. Polityka integracyjna prowadzi do niwelowania barier w prowadzeniu działalności gospodarczej i rozszerza współpracę podmiotów zlokalizowanych na terenie integrujących się krajów.
Procesy integracyjne przyspieszają ponadto liberalizację przepisów handlowych, które dotyczą między innymi równego traktowania w poszczególnych krajach podmiotów krajowych i zagranicznych, ujednolicenia niektórych zasad polityki konkurencyjnej (subsydia eksportowe, procedury antydumpingowe), ujednolicenia podatków, znoszenia taryf celnych itp. Wszystkie wyżej wymienione przepisy prowadzą do liberalizacji handlu światowego, co sprawia, że granice państw stają się coraz bardziej przenikalne dla działalności gospodarczej, realizowanej w skali międzynarodowej.
Procesy globalizacji w turystyce nie mogłyby w ogóle przebiegać gdyby nie pojawiło się dostatecznie duże zapotrzebowanie na produkt turystyczny ze strony samych turystów. Dynamiczny wzrost popytu turystycznego jest więc kolejnym czynnikiem warunkującym globalizację w turystyce. Intensywne tendencje wzrostowe obserwować możemy stale od 1950 roku. Wskaźniki ilustrujące zmiany w liczbie turystów zagranicznych na świecie zawiera Tabela 3:
Tabela nr 3. Wzrost międzynarodowego ruchu turystycznego na świecie i wydatków turystów w latach 1950-2002.
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych statystycznych z oficjalnej strony internetowej Światowej Organizacji Turystyki(WTO) - www.world-tourism.org.
Zwiększenie się liczby turystów wiązało się nierozerwalnie ze wzrostem stopy życiowej ludności, powodującej możliwość przeznaczenia większych niż kiedykolwiek wcześniej dochodów na konsumpcję turystyczną. Tak duże zapotrzebowanie strony popytowej może stanowić dla przedsiębiorstw turystycznych impuls do rozwijania działalności na dużą skalę, zdobywania nowych rynków i globalizowania działalności.
Kolejnym ważnym czynnikiem, który przyśpiesza procesy globalizacji w turystyce jest konkurencja międzynarodowa . Przedsiębiorstwa turystyczne często konkurują ze sobą w sprzedaży podobnych bądź identycznych produktów turystycznych nawet jeśli działają na rynkach zupełnie różnych państw. Wiele przedsiębiorstw turystycznych zauważa ten fakt i często zaczynają wspólną sprzedaż, dokonują koncentracji swoich kapitałów, przez co mogą sprzedawać wspólny produkt turystyczny na różnych rynkach. Czasami zamiast współpracy następują wrogie przejęcia, jednak i tak efektem końcowym jest rozciągnięcie działalności przedsiębiorstwa na inne rynki, przez co często zyskuje ono charakter globalny .
Postęp techniczny i informatyczny, wzmożona konkurencja na rynkach krajowych, ujednolicenie przepisów handlowych popycha touroperatorów i hotelarzy do prowadzenia działalności poza granicami kraju skąd pochodzi kapitał firmy. Działalność biur podróży i hoteli nabiera charakteru globalnego. Procesy te ciągle się nasilają i są trwałą tendencją, którą należy brać pod uwagę także przy omawianiu rynku usług turystycznych w Polsce.
Przedsiębiorstwa turystyczne a zwłaszcza te z aspiracjami na globalną działalność powinny wykorzystywać wskazane powyżej tendencje zachodzące w gospodarce światowej. Zaletą wynikającą z procesu globalizacji jest możliwość produkowania standardowych produktów, co przyczynia się do ujednolicenia światowego rynku turystycznego, a tym samym do obniżenia kosztów prowadzonej działalności i wykorzystywania korzyści skali. Zaczyna się era globalnych produktów, marek rozpoznawanych na całym świecie, co daje możliwość niespotykane wcześniej.
Na rynku pośrednictwa i organizacji usług turystycznych, proces ten najbardziej widoczny jest u niemieckich firm touroperatorskich. Przykładem może być Touristic Union International AG (TUI AG), która działa na rynku niemieckim od 1968 roku. TUI AG będąc niemiecką firmą prowadzi także działalność m.in. w Holandii, Belgii, Austrii, Anglii, Szwajcarii a od 1997 roku także w Polsce.
Na rynku hotelarskim również zachodzą wzmożone procesy globalizacji. Świetnym przykładem jest działalność grupy Accor. Firma powstała w 1967 roku we Francji pod nazwą SIEH (Societe d’investissement et d’Exploitation Hoteliers). W 1983 przyjęła nazwę Accor. Dziś należy do ścisłej światowej czołówki hotelarskiej. W 2003 roku grupa posiadała ponad 3973 hoteli w 140 krajach, które oferowały gościom ponad 463 000 pokoi. Grupa zatrudnia 153 000 pracowników a jej roczne obroty sięgają ponad 7123 milionów euro .
Powyższe dane świadczą o intensywności procesów globalizacji na rynku hotelarskim. Piętnaście grup o największym zasięgu globalnym ma swoje hotele w większości państw świata.
Globalizacja przyczyniająca się do rozwoju turystyki światowej może być rozpatrywana na dwóch poziomach. Po pierwsze turystyka może korzystać na globalizacji, która zachodzi także w innych sektorach. Nasilają się kontakty handlowe, podróże zagraniczne a tym samym wzrasta popyt na usługi noclegowe. Po drugie turystyka światowa może rozwijać się poprzez same procesy globalizacji na rynku usług turystycznych. Globalizacja wiąże się ze swobodnym przepływem ludzi, towarów, kapitału. Zasoby te mogą być teraz lepiej wykorzystane a zwłaszcza te relatywnie rzadki i cenne jak zasoby dobrze wykwalifikowanych pracowników. Mają oni możliwość wykorzystać swoje umiejętności na rynkach innych krajów. Wnoszą przez to swoiste know-how do działalności danej firmy na konkretnym ryku. Prowadzi to podnoszenia jakości świadczonych usług turystycznych w coraz to większej skali.
Ponadto wzrost skali produkcji(w przypadku firm turystycznych wzrost skali świadczonych usług) stwarza lepsze warunki do inwestowania kapitału, jak i dla opłacalności wdrażania innowacji w poszczególnych przedsiębiorstwach turystycznych. Dzięki temu biznes turystyczny staje się coraz bardziej nowoczesny a poziom świadczonych usług coraz wyższy.
Zmiany technologiczne dotyczą także szeroko rozumianego zarządzania informacją. Informacja, która między innymi powoduje szybszy, łatwiejszy dostęp popytu do podaży turystycznej. Globalne systemy rezerwacyjne (GDS) mają w tym wielki swój udział.
Podsumowując rozważania dotyczące wpływu globalizacji na rozwój turystyki światowej posłużę się cytatem zaczerpniętym z książki „Globalizacja gospodarki światowej a integracja regionalna” pod redakcją J.Kleera. Jeden z autorów pisze tak:
„Proces globalizacji gospodarki światowej ma charakter obiektywny. Oznacza to, że nie ma swobody wyboru czy w nim uczestniczymy, czy nie. Niezależnie od naszej woli będziemy przedmiotem lub podmiotem tego procesu. Skoro zaś nie można izolować się od niego, to jedyną alternatywą jest poznanie mechanizmów nim rządzących oraz zidentyfikowanie szans i zagrożeń jakie on stwarza . „
Tradycyjne źródła:
Inne materiały źródłowe:
Ogólnie pod pojęciem „globalizacja” określa się bardzo znaczące i złożone procesy, które zachodzą obecnie w skali ogólnoświatowej. Procesy te mają swój aspekt techniczny, socjologiczny czy kulturowy, ale swój największy postęp mają w sferze ekonomicznej, czego główną konsekwencją jest stopniowe tworzenie się ogólnoświatowej (globalnej) gospodarki. W znaczeniu ekonomicznym globalizacja odnosi się do działalności gospodarczej, gospodarki, rynków branżowych, gałęzi gospodarki, przedsiębiorstw, konkurencji. Według Ireny Jędrzejczyk, autorki książki „Nowoczesny biznes turystyczny”, globalizacja jest procesem „postępującego uzależnienia się każdego podmiotu gospodarczego od otoczenia międzynarodowego” . Procesy globalizacji uwidaczniają się w ekspansji przedsiębiorstw poza granice kraju, w którym miało siedzibę w momencie rozpoczęcia działalności.
Chociaż początków globalizacji można się nawet dopatrywać w działalności prowadzonej przez zamorskie kompanie handlowe w XIV wieku a niektórzy upatrują jej źródeł nawet w czasach handlu Imperium Rzymskiego , to jednak pojęcie to używane w odniesieniu do działalności turystycznej ma niezbyt odległą historię. Przyczyną tego jest przede wszystkim fakt, że o turystyce masowej i nowoczesnym biznesie turystycznym możemy mówić dopiero od 1945 roku, kiedy to zaczęto wprowadzać masowy produkt turystyczny, nastąpiła jego normalizacja, seryjne wytwarzanie a także specjalizacja i dywersyfikacja w ofercie turystycznej i jej nowoczesna sprzedaż. Główne czynniki, które warunkują przebieg procesów globalizacji w turystyce pokazuje Rys. 1.
Rys. 1. Zestawienie czynników warunkujących globalizację działalności turystycznej.
| GLOBALIZACJĘ DZIAŁALNOŚCI TURYSTYCZNEJ WARUNKUJĄ Rewolucja informatyczna i rozwój środków masowego przekazu Postęp techniczny w transporcie Procesy integracyjne i wprowadzenie liberalnych warunków do rozwoju handlu Duże rozmiary ruchu i popytu turystycznego Konkurencja międzynarodowa |
Pierwszy z wymienionych czynników to rewolucja informatyczna, która oznacza skokowy postęp w gromadzeniu, przetwarzaniu i przesyłaniu danych, co w warunkach działania firmy globalnej jest sprawą kluczową. Prowadzenie działalności gospodarczej przez firmę turystyczną w kilku państwach jednocześnie nie byłoby technicznie możliwe bez dysponowania sprawnie działającymi urządzeniami telekomunikacyjnymi.
Komputery, telefony, faksy, Internet to podstawowe elementy umożliwiające firmie turystycznej sprawny, szybki przepływ informacji o jej działaniach rynkowych jak i działalności czy poczynaniach konkurencyjnych jednostek. Bardzo ważną okolicznością, która umożliwia zwiększenie procesów globalizacji w turystyce jest spadek kosztów eksploatacji tych urządzeń, co prowadzi do ich upowszechnienia. Pokazuje to Tabela 1:
Tabela 1. Spadek cen rozmów telefonicznych i komputerów w latach 1930-1990.
| Rok | Koszt 3 minut rozmowy telefonicznej Londyn – N. Jork ($) | Spadek cen komputerów 1990 = 1,00 |
|---|---|---|
| 1930 | 244,65 | - |
| 1940 | 188,51 | - |
| 1950 | 53,2 | - |
| 1960 | 45,86 | 125,0 |
| 1970 | 31,58 | 19,47 |
| 1980 | 4,8 | 3,62 |
| 1990 | 3,32 | 1,0 |
Możliwość korzystania z komputerowych baz danych w połączeniu z udoskonaleniem łączności pozwoliła na nawiązanie kontaktów handlowych pomiędzy partnerami, którzy ze względu na oddalenie być może nigdy nie wiedzieliby o sobie. Także środki masowego przekazu przyśpieszają procesy globalizacji w turystyce poprzez upowszechnianie wzorów konsumpcji, co pomaga w rozwoju masowych wyjazdów. Szczególnie istotna jest w tej dziedzinie zasługa telewizji satelitarnej. Popularny kanał Travel reklamujący słynne kurorty turystyczne to komercja na wielką skalę. W tym samym momencie ta sama reklama oddziałuje na miliony osób na świecie, powodując chęć nabycia u wielu ludzi tego samego produktu turystycznego, co przyczynia się do upowszechnienia wzorców konsumpcji.
Także postęp, jaki dokonuje się w ostatnich dziesięcioleciach w transporcie warunkuje procesy globalizacji w turystyce. Turystyka jako zjawisko przestrzenne związana jest ściśle z przemieszczaniem. Z punktu widzenia globalizacji w turystyce najważniejszy jest rozwój lotnictwa pasażerskiego. W tej dziedzinie nastąpił w ostatnich latach znaczny postęp, co ilustruje Tabela 2:
Tabela 2. Spadek cen w przewozach lotniczych w latach 1930 –1990.
| Rok | Średni kosztpasażeromili w przewozachlotniczych ($) |
|---|---|
| 1930 | 0,68 |
| 1940 | 0,46 |
| 1950 | 0,30 |
| 1960 | 0,24 |
| 1970 | 0,16 |
| 1980 | 0,10 |
| 1990 | 0,11 |
Rozwój nowoczesnego transportu jest dla turystyki ważny zarówno dla strony podażowej jak i popytowej. Tańszy, masowy transport umożliwia wyjazdy dla coraz większej grupy turystów, ale również przyczynia się do nawiązywania kontaktów handlowych i prowadzenia działalności w odległych niekiedy częściach globu.
Rozpatrując czynniki powodujące nasilenie tendencji globalizacyjnych w turystyce nie można pominąć procesów integracyjnych, jakie zachodzą w gospodarkach państw poszczególnych regionów, zwłaszcza Europy Zachodniej. Prowadzą one do systematycznej eliminacji ograniczeń ruchu kapitału między krajami wspólnoty oraz ujednolicają warunki konkurencji. Integracja gospodarcza umożliwia większą wymianę towarów, usług i czynników wytwórczych w ramach określonej grupy krajów. Polityka integracyjna prowadzi do niwelowania barier w prowadzeniu działalności gospodarczej i rozszerza współpracę podmiotów zlokalizowanych na terenie integrujących się krajów.
Procesy integracyjne przyspieszają ponadto liberalizację przepisów handlowych, które dotyczą między innymi równego traktowania w poszczególnych krajach podmiotów krajowych i zagranicznych, ujednolicenia niektórych zasad polityki konkurencyjnej (subsydia eksportowe, procedury antydumpingowe), ujednolicenia podatków, znoszenia taryf celnych itp. Wszystkie wyżej wymienione przepisy prowadzą do liberalizacji handlu światowego, co sprawia, że granice państw stają się coraz bardziej przenikalne dla działalności gospodarczej, realizowanej w skali międzynarodowej.
Procesy globalizacji w turystyce nie mogłyby w ogóle przebiegać gdyby nie pojawiło się dostatecznie duże zapotrzebowanie na produkt turystyczny ze strony samych turystów. Dynamiczny wzrost popytu turystycznego jest więc kolejnym czynnikiem warunkującym globalizację w turystyce. Intensywne tendencje wzrostowe obserwować możemy stale od 1950 roku. Wskaźniki ilustrujące zmiany w liczbie turystów zagranicznych na świecie zawiera Tabela 3:
Tabela nr 3. Wzrost międzynarodowego ruchu turystycznego na świecie i wydatków turystów w latach 1950-2002.
| Rok | Wielkość ruchu (mln) | 1950 = 100 | Wydatki w mld USA | 1950 = 100 |
|---|---|---|---|---|
| 1950 | 25,30 | 100 | 2100 | 100 |
| 1960 | 69,3 | 274 | 6900 | 328 |
| 1970 | 165,8 | 655 | 17900 | 852 |
| 1980 | 286,5 | 1132 | 105400 | 5019 |
| 1990 | 455,9 | 1801 | 264100 | 12576 |
| 1995 | 550,4 | 2175 | 404600 | 19266 |
| 2000 | 687,3 | 2716 | 473400 | 22542 |
| 2001 | 684,1 | 2703 | 459500 | 21880 |
| 2002 | 702,6 | 2777 | 474200 | 22580 |
Zwiększenie się liczby turystów wiązało się nierozerwalnie ze wzrostem stopy życiowej ludności, powodującej możliwość przeznaczenia większych niż kiedykolwiek wcześniej dochodów na konsumpcję turystyczną. Tak duże zapotrzebowanie strony popytowej może stanowić dla przedsiębiorstw turystycznych impuls do rozwijania działalności na dużą skalę, zdobywania nowych rynków i globalizowania działalności.
Kolejnym ważnym czynnikiem, który przyśpiesza procesy globalizacji w turystyce jest konkurencja międzynarodowa . Przedsiębiorstwa turystyczne często konkurują ze sobą w sprzedaży podobnych bądź identycznych produktów turystycznych nawet jeśli działają na rynkach zupełnie różnych państw. Wiele przedsiębiorstw turystycznych zauważa ten fakt i często zaczynają wspólną sprzedaż, dokonują koncentracji swoich kapitałów, przez co mogą sprzedawać wspólny produkt turystyczny na różnych rynkach. Czasami zamiast współpracy następują wrogie przejęcia, jednak i tak efektem końcowym jest rozciągnięcie działalności przedsiębiorstwa na inne rynki, przez co często zyskuje ono charakter globalny .
Postęp techniczny i informatyczny, wzmożona konkurencja na rynkach krajowych, ujednolicenie przepisów handlowych popycha touroperatorów i hotelarzy do prowadzenia działalności poza granicami kraju skąd pochodzi kapitał firmy. Działalność biur podróży i hoteli nabiera charakteru globalnego. Procesy te ciągle się nasilają i są trwałą tendencją, którą należy brać pod uwagę także przy omawianiu rynku usług turystycznych w Polsce.
Przedsiębiorstwa turystyczne a zwłaszcza te z aspiracjami na globalną działalność powinny wykorzystywać wskazane powyżej tendencje zachodzące w gospodarce światowej. Zaletą wynikającą z procesu globalizacji jest możliwość produkowania standardowych produktów, co przyczynia się do ujednolicenia światowego rynku turystycznego, a tym samym do obniżenia kosztów prowadzonej działalności i wykorzystywania korzyści skali. Zaczyna się era globalnych produktów, marek rozpoznawanych na całym świecie, co daje możliwość niespotykane wcześniej.
Na rynku pośrednictwa i organizacji usług turystycznych, proces ten najbardziej widoczny jest u niemieckich firm touroperatorskich. Przykładem może być Touristic Union International AG (TUI AG), która działa na rynku niemieckim od 1968 roku. TUI AG będąc niemiecką firmą prowadzi także działalność m.in. w Holandii, Belgii, Austrii, Anglii, Szwajcarii a od 1997 roku także w Polsce.
Na rynku hotelarskim również zachodzą wzmożone procesy globalizacji. Świetnym przykładem jest działalność grupy Accor. Firma powstała w 1967 roku we Francji pod nazwą SIEH (Societe d’investissement et d’Exploitation Hoteliers). W 1983 przyjęła nazwę Accor. Dziś należy do ścisłej światowej czołówki hotelarskiej. W 2003 roku grupa posiadała ponad 3973 hoteli w 140 krajach, które oferowały gościom ponad 463 000 pokoi. Grupa zatrudnia 153 000 pracowników a jej roczne obroty sięgają ponad 7123 milionów euro .
Powyższe dane świadczą o intensywności procesów globalizacji na rynku hotelarskim. Piętnaście grup o największym zasięgu globalnym ma swoje hotele w większości państw świata.
Globalizacja przyczyniająca się do rozwoju turystyki światowej może być rozpatrywana na dwóch poziomach. Po pierwsze turystyka może korzystać na globalizacji, która zachodzi także w innych sektorach. Nasilają się kontakty handlowe, podróże zagraniczne a tym samym wzrasta popyt na usługi noclegowe. Po drugie turystyka światowa może rozwijać się poprzez same procesy globalizacji na rynku usług turystycznych. Globalizacja wiąże się ze swobodnym przepływem ludzi, towarów, kapitału. Zasoby te mogą być teraz lepiej wykorzystane a zwłaszcza te relatywnie rzadki i cenne jak zasoby dobrze wykwalifikowanych pracowników. Mają oni możliwość wykorzystać swoje umiejętności na rynkach innych krajów. Wnoszą przez to swoiste know-how do działalności danej firmy na konkretnym ryku. Prowadzi to podnoszenia jakości świadczonych usług turystycznych w coraz to większej skali.
Ponadto wzrost skali produkcji(w przypadku firm turystycznych wzrost skali świadczonych usług) stwarza lepsze warunki do inwestowania kapitału, jak i dla opłacalności wdrażania innowacji w poszczególnych przedsiębiorstwach turystycznych. Dzięki temu biznes turystyczny staje się coraz bardziej nowoczesny a poziom świadczonych usług coraz wyższy.
Zmiany technologiczne dotyczą także szeroko rozumianego zarządzania informacją. Informacja, która między innymi powoduje szybszy, łatwiejszy dostęp popytu do podaży turystycznej. Globalne systemy rezerwacyjne (GDS) mają w tym wielki swój udział.
Podsumowując rozważania dotyczące wpływu globalizacji na rozwój turystyki światowej posłużę się cytatem zaczerpniętym z książki „Globalizacja gospodarki światowej a integracja regionalna” pod redakcją J.Kleera. Jeden z autorów pisze tak:
„Proces globalizacji gospodarki światowej ma charakter obiektywny. Oznacza to, że nie ma swobody wyboru czy w nim uczestniczymy, czy nie. Niezależnie od naszej woli będziemy przedmiotem lub podmiotem tego procesu. Skoro zaś nie można izolować się od niego, to jedyną alternatywą jest poznanie mechanizmów nim rządzących oraz zidentyfikowanie szans i zagrożeń jakie on stwarza . „
Tradycyjne źródła:
- Jędrzejczyk I., Nowoczesny biznes turystyczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000
- Przecławski K., Turystyka a świat współczesny, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1994
- Zorska A., Ku globalizacji? Przemiany w korporacjach transnarodowych i w gospodarce światowej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998
- Instytut Handlu Zagranicznego, Uniwersytet Gdański, Globalizacja w gospodarce światowej, Sopot 2000
- Alejziak W., Turystyka w obliczu wyzwań XXI wieku, F.H-U.”Albis”, Kraków 1999
- Karpiński A., Kleer J., Kowalik T., Kukliński A., Liberska B., Stacewicz J., Globalizacja gospodarki światowej a integracja regionalna, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 1998
Inne materiały źródłowe: