Mimo sześć i pół razy mniejszej od Polski powierzchni (jedynie 50 tys. km2) , Słowacja ma co zaoferować polskiemu turyście. Bogactwo przyrodniczych i kulturalnych atrakcji, podobna mentalność i brak bariery językowej są dużymi atutami, które zachęcają Polaków do odwiedzenia tego kraju.
W wielu miejscach na Słowacji możemy podziwiać dziewiczą przyrodę, nienaruszoną przez cywilizację. Przede wszystkim znajdziemy ją na terenie dziewięciu parków narodowych: w Wysokich Tatrach, Niskich Tatrach, Małej i Wielkiej Fatrze, Słowackim Raju, Pieninach, Połoninach, Murańskim płaskowyżu (Muránska Planina) oraz Słowackim Krasie. Rozległe górskie tereny oferują idealne warunki do uprawiania letniej i zimowej turystyki.
Latem słowackie góry oferują ponad 12 tys. km szlaków turystycznych i około 6 500 km wyznaczonych tras rowerowych o różnej skali trudności. Zimą Słowacja przyciąga narciarzy oferując setki wyciągów (ponad 900) oraz wiele kolejek linowych (około 30).
Data powstania: 1.1.1993
Ustrój polityczny: parlamentarna demokracja
Ustrój konstytucyjny: władza konstytucyjna i ustawodawcza (NR SR - Rada Narodowa RS), władza wykonawcza (Prezydent RS i Rząd RS), władza sądownicza (Trybunał Konstytucyjny i sądy)
Podział administracyjny: 8 województw (krajów) (Bratislavský, Trnavský, Nitriansky, Trenčiansky, Žilinský, Banskobystrický, Prešovský, Košický), 79 powiatów, 138 miast, 2883 gmin
Miasta wojewódzkie: Bratislava, Trnava, Nitra, Trenčín, Žilina, Banská Bystrica, Prešov, Košice
Język państwowy: słowacki
Stolica: Bratislava (428 672 mieszkańców)
Sąsiedzi: Polska 598 km, Węgry 679 km, Czechy 265 km, Austria 127 km, Ukraina 98 km
Powierzchnia : 49 035 km2
Liczba mieszkańców na dzień 26.5.2001: 5 379 455 (z tego 51,4 % kobiet)
Gęstość zaludnienia: 109 mieszkańców / km2
Największe miasta: Bratysława, Košice (240 915), Prešov (92 687), Nitra (87 357), Žilina (86 685) Banská Bystrica (84 919), Trnava (70 191), Martin (60 772), Trenčín (58 872), Poprad (55 037), Prievidza (54 405), Zvolen (44 328).
Oficjalnie uznane mniejszości narodowe na dzień 26.5.2001: węgierska (9,7 %), romska (1,7 %), czeska (0,8 %), łemkowska (0,4 %), ukraińska (0,2 %), niemiecka (0,1 %), polska (0,05 %), morawska (0,04 %), ruska (0,03 %), chorwacka (0,02 %), bułgarska (0,02 %), serbska (0,008 %), żydowska (0,004 %) i inne (0,1 %)
Podział ludności ze względu na wyznanie: wierzący (84,1 %) z tego - rzymskokatolickie (68,9 %), ewangelicko-augsburskie (6,9 %), greckokatolickie (4,1 %), kalwińske (2,0%), prawosławne (0,9%), świadkowie Jehowy (0,4 %), inne (0,2 %), bez wyznania (13,0 %), nieokreślone (3,5 %)
Średnia długość życia: mężczyźni 68,95 lat, kobiety 77,03 lat
Odsetek mieszkańców miast na dzień 31.12.2000: 56,6%
Waluta: euro
Członkostwo w organizacjach międzynarodowych: EU, NATO, ONZ, UNESCO, OECD, OBWE, CERN, WHO, INTERPOL
Najniższy punkt: 95 m n.p.m. (rzeka Bodrog)
Najwyższy szczyt: 2 655 m n.p.m. (Gerlach)
Wybrane miasta:
Bratysława – stolica Słowacji, którą naprawdę warto odwiedzić.
Atrakcyjnie położona nad Dunajem, podobnie jak sąsiadujące metropolie Wiedeń oraz Budapeszt, co roku przyciąga liczne grupy zagranicznych turystów, którzy coraz chętniej wybierają to malownicze miasto jako cel swojej podróży.
Historia Bratysławy jest długa i bardzo bogata. Pierwsze zasiedlenie miasta sięga czasów starszej epoki kamienia. Do najstarszych plemion, które tu się osiedliły, należą Celtowie, których siedlisko – oppidum bratysławskie - pod wzgórzem zamkowym w I wieku przed naszą erą, było ważnym ośrodkiem ich kultury nad Dunajem. Oznacza to, że Bratysława, ze swoją liczącą ponad dwa tysiące lat tradycją miejską, należy do najstarszych miast Europy. Od roku 1536, kiedy Bratysława (Pressburg) została stolicą Królestwa Węgierskiego, nastąpił rozwój miasta i bogacenie się jego mieszkańców. W Katedrze Świętego Marcina do 1830 roku odbyło się 19 ceremonii koronacyjnych królów węgierskich i ich małżonek, o których przypomina korona św. Stefana znajdująca się na wierzchołku wieży wznoszącej się na wysokość
85 metrów ponad miastem. Od trzech lat, w pierwszy weekend września, inscenizowana jest koronacja króli węgierskich, stanowiąc wspaniałą atrakcję dla licznych turystów.
Okres największego rozkwitu miasta wiąże się z panowaniem na tronie węgierskim Marii Teresy (1740 -1780), która była zakochana w Bratysławie. Maria Teresa podjęła decyzję o przebudowie zamku, który w chwili obecnej jest bez wątpienia największą dominantą i atrakcją stolicy.
Majestatyczny zamek znajduje się na wystającej skale położonej 85 metrów nad poziomem Dunaju. Jego sylwetka z czterema wieżami często kojarzy się z przewróconym stołem. Dziś w zamku znajdują się ekspozycje Słowackiego Muzeum Narodowego i pomieszczenia reprezentacyjne Rady Narodowej Republiki Słowackiej. Intensywnie prowadzone są prace, które mają przywrócić pierwotny wygląd zamku.
Po zejściu z zamkowego wzgórza znajdziemy się w samym historycznym centrum miasta, pełnym krętych i wąskich uliczek z mnóstwem galerii i muzeów. Bramą wejściową do Starego Miasta jest Brama Michalska z nieodłącznym symbolem, jakim jest wieża z dachem w kształcie cebuli i tarasem widokowym. Warto wspiąć się na jej szczyt, po drodze zwiedzając Muzeum Broni, aby następnie z góry nacieszyć oczy wspaniałą panoramą Starego Miasta. Ulica Michalska, to wielki deptak, który latem rozbrzmiewa wielojęzycznym gwarem. Modne piwiarnie i restauracje wypełnione są często do ostatniego miejsca, a turyści przy muzyce i śpiewach bawią się do późnego wieczora.
Z trzech placów położonych w historycznym centrum najbardziej urokliwy jest Rynek Główny (Hlavne namestie). W tym miejscu odbywają się największe imprezy kulturalne (koncerty, kiermasz bożonarodzeniowy, bale sylwestrowe). To tutaj w niedziele przyjeżdżają na spacery i dobrą kawę mieszkańcy stolicy. Każdy budynek na Rynku Głównym jest interesujący, ale szczególną uwagę przyciąga Stary Ratusz, którego obecny wygląd jest wynikiem złożonego procesu architektonicznego, w którym odbijają się różne style i ślady przeróbek budowlanych. Historia tej wspaniałej budowli sięga początków średniowiecza.
Dodatkową atrakcją jest fontanna Maksymiliana, gdzie podobnie jak w Krakowie pod pomnikiem Mickiewicza umawiają się mieszkańcy. Warto również zwrócić uwagę na mosiężne postacie znajdujące się na Rynku Głównym i w bocznych uliczkach, z którymi często fotografują się turyści. Wspólne zdjęcie z Napoleonem, Podglądaczem, Schönenem Naci, Paparazzim, pracującą dziewczyną czy Biznesmenem jest wspaniałą pamiątką z pobytu w Bratysławie.
Prawdziwą dumą i ozdobą miasta są: Pałac Prymasowski i Pałac Mirbacha - uważane za najładniejsze, Pałac Grassalkovichów, który jest siedzibą prezydenta Słowacji, Pałac Palffy’ego, gdzie w wieku sześciu lat koncertował Wolfgang Amadeusz Mozart. Godną uwagi, położoną na najładniejszym i najruchliwszym Placu Hviezdoslava (największego poety słowackiego), jest również reprezentacyjna budowla Słowackiego Teatru Narodowego, przed którą stoi słynna Ganymedowa fontanna.
Dodatkową atrakcją w mieście są bratysławskie bulwary, położone między historycznym centrum i lewym brzegiem Dunaju, które stanowią miejsce spacerów, spotkań w kawiarniach, przycumowanych do brzegu statków i hoteli wodnych. O atrakcyjnym położeniu Bratysławy możemy się przekonać wjeżdżając windą do nowo odrestaurowanej restauracji UFO – www.u-f-o.sk, usytuowanej na szczycie pylonu Nowego Mostu. Z tego miejsca roztacza się wspaniały widok na Bratysławę, Austrię i okoliczne Małe Karpaty. Z UFO mamy również fascynujący widok na nowo otwarty piąty bratysławski most Apollo i nowoczesne centrum handlowo-rozrywkowe Aupark, gdzie na dachu znajduje się Aulandia
www.aulandia.sk – jedyny w Europie Środkowej położony w centrum handlowym Park Wodny.
Kolejną nowością i atrakcją turystyczną w Bratysławie jest otwarta w październiku 2005 dwuosobowa kolejka linowa prowadząca z parku leśnego Żelazna Studzienka na Kamzik. Na wzgórzu, w wieży telewizyjnej, znajduje się obrotowa panoramiczna restauracja z fascynującym widokiem na Małe Karpaty. Zaraz obok polecam kolejną restaurację - Kolibę EXPO, która słynie ze wspaniałej słowackiej kuchni i muzyki cygańskiej.
Do oddalonego około 60 km Wiednia możemy dojechać szybkim pociągiem, autobusem, a w sezonie letnim wodolotem (podróż trwa około 90 min – www.lod.sk). Polecamy również wycieczkę statkiem z Bratysławy na Zamek Devin położony w miejscu, w którym rzeka Morawa spotyka się z Dunajem. Zamek stoi na potężnym skalistym wzgórzu, dominując nad cała okolicą. W środku znajdują się ekspozycje muzealne dostępne dla turystów.
Kolejnym magicznym miejscem Bratysławy to bez wątpienia znajdująca się na Placu Franciszkańskim, w starych piwnicach o gotyckich sklepieniach, jedna z najstarszych i najlepszych winiarni w mieście – Veľký Františkáni. Przy akompaniamencie cygańskiej muzyki można tu spróbować tradycyjnej słowackiej kuchni.
Większość atrakcji turystycznych można również zwiedzić specjalnym pociągiem ekologicznym Prešporáčik-iem, który kursuje po Starówce i na Zamek Bratysławski (www.presporacik.sk).
Na dobre wino zapraszamy również do pobliskich Małych Karpat, które stanowią centrum winiarstwa na Słowacji. Winnice zajmują tutaj ponad 7 300 ha, co stanowi 1/3 powierzchni winorośli w kraju. Dla miłośników wina, którzy mają ochotę spróbować miejscowych trunków, atrakcją będzie wycieczka Małokarpackim Szlakiem Wina, który prowadzi do otoczonych winnicami zabytkowych miasteczek o średniowiecznym rodowodzie położonych po wschodniej stronie Małych Karpat. W przesiąkniętych historią piwnicach, będą mogli Państwo delektować się ich starodawnym urokiem i spróbować dobrego winka oraz smakołyków kuchni regionalnej. Najwięcej turystów odwiedza miasteczka Modra, Pezinok i Svätý Júr (Święty Jerzy) gdzie jesienią odbywają się święta winobrania. Na pieczone gęsi, kaczki i ziemniaczane loksze nadziewane wątróbką zapraszamy do miejscowości Słowacki Grob, która słynie z tego rodzaju potraw od ponad 100 lat.
Ponadto obok gospodarstw agroturystycznych warto zwiedzić: znakomicie zachowany gotycki zamek Červený Kameň, który został zaprojektowany przez Albrechta Dürera, zamek Smolenice oraz pobliską jaskinię Driny z bardzo pięknymi formami krasowymi i wodospadami. Regionalną atrakcją turystyczną jest również manufaktura majoliki w miasteczku Modra.
Wymienione atrakcje, to z pewnością nie wszystko, co czeka w tym regionie na polskich turystów. Małe Karpaty oraz Bratysława stanowią same w sobie doskonały cel podróży, gdzie warto zatrzymać się na dłużej i to nie tylko przy okazji wyprawy do Wiednia, czy dalej na południe Europy.
Ciekawe strony internetowe dotyczące Bratysławy i okolicy:
www.bratislava.sk www.bratislava-city.sk
www.bratislava-info.sk www.bratislavahotels.com
www.pezinok.sk www.modra.sk
www.bkis.sk
www.moska.sk
www.mvc.sk
www.coral.sk
www.vinnepivnice.sk www.jmvinar.sk
www.zlatahus.sk www.bratyslawa.pl
www.vintour.sk www.mvctour.sk
www.gtexpres.sk (Biuro Podróży w Bratysławie obsługujące turystów z Polski)
Informacje o pozostałych Słowackich miastach:
Bánovce nad Bebravou www.banovce.sk SK
Banská Bystrica www.banskabystrica.sk SK
Banská Štiavnica www.banskastiavnica.sk SK, EN
Bardejov www.bardejov.sk SK, EN, PL
Bratislava www.bratislava.sk SK, DE, EN, FR, RU
Brezno www.brezno.sk SK
Bytča www.bytca.sk SK, DE, EN, PL
Čadca www.mestocadca.sk SK
Detva www.detva.sk SK
Dolný Kubín www.dolnykubin.sk SK
Dunajská Streda www.dunstreda.sk SK, EN, HU
Galanta www.galanta.sk SK
Gelnica www.gelnica.sk SK
Hlohovec www.hlohovec.sk SK
Humenné www.humenne.sk SK
Ilava www.ilava.sk SK
Kežmarok www.kezmarok.sk SK, DE, EN
Komárno www.komarno.sk SK, DE, EN, HU
Košice www.kosice.sk SK
Krupina www.krupina.sk SK
Kysucké Nové Mesto www.kysuckenovemesto.sk SK
Levice www.levice.sk SK, DE, EN
Liptovský Mikuláš www.liptmikulas.sk SK, EN, FR, PL, RU
Lučenec www.lucenec.sk SK
Malacky www.malacky.sk SK, DE, EN
Martin www.martin.sk SK, DE, EN, IT
Medzilaborce www.ml.mesto.sk SK
Michalovce www.michalovce.sk SK, DE, EN
Myjava www.myjava.sk SK
Námestovo www.namestovo.sk SK
Nitra www.nitra.sk DE, EN
Nové Mesto nad Váhom www.nove-mesto.sk SK
Nové Zámky www.novezamky.sk SK, DE, EN, HU
Partizánske www.partizanske.sk SK
Pezinok www.pezinok.sk SK, DE, EN
Piešťany www.piestany.sk SK, DE, EN
Poltár www.pt.mesto.sk SK
Poprad www.poprad.sk SK, EN, PL
Považská Bystrica www.povazska-bystrica.sk SK
Prešov www.presov.sk SK, EN
Prievidza www.prievidza.sk SK
Púchov www.puchov.sk SK
Revúca www.revuca.sk SK
Rimavská Sobota www.rimavskasobota.sk SK, EN, HU
Rožňava www.roznava.sk SK
Ružomberok www.ruzomberok.sk SK
Sabinov www.sabinov.sk SK
Senec www.senec.sk SK, EN, HU
Senica www.senica.sk SK
Skalica www.skalica.sk SK
Snina www.snina.sk SK
Sobrance www.sobrance.sk SK, EN
Spišská Nová Ves www.mestosnv.sk SK, EN
Stará Ľubovňa www.staralubovna.sk SK, PL
Stropkov www.stropkov.sk SK
Svidník www.svidnik.sk SK, DE, EN
Šaľa www.sala.sk SK, DE, EN
Topoľčany www.topolcany.sk SK
Trebišov www.trebisov.sk SK
Trenčín www.trencin.sk SK, DE, EN
Trnava www.trnava.sk SK, EN
Turčianske Teplice www.turciansketeplice.sk SK, DE, EN
Tvrdošín www.tvrdosin.sk SK
Veľký Krtíš www.velky-krtis.sk SK
Vranov nad Topľou www.vranov.sk SK, DE, EN
Zlaté Moravce www.mestozm.sk SK
Zvolen www.zvolen.sk SK, DE, EN, HU, PL
Žarnovica www.zarnovica.sk SK
Žiar nad Hronom www.ziarnadhronom.sk SK
Žilina www.zilina.sk SK
Opracował:
Ján Bošnovič
Dyrektor Narodowego Centrum
Turystyki Słowackiej w Polsce
Ul. Krakowskie Przedmieście 13/17
00-071 Warszawa
tel. 022/827 00 09
sacr@poczta.onet.pl
www.slovakiatourism.sk
ZABYTKI KULTURY UNESCO:
Zamek Spiski (Spišský hrad) i okoliczne zabytki (Spiskie Podhradie + Kapitula Spiska + Żehra) – Narodowy zabytek kultury – należy do największych zespołów zamkowych w Europie.
Bańska Szczawnica (Banská Štiavnica) – Miejski zespół zabytkowy reprezentujący tradycje górnicze na Słowacji.
Bardiów (Bardejov) – malownicze miastecko gotyckie położone we Wschodniej Słowacji, które posiada najlepiej zachowany średniowieczny zespół miejski na Słowacji.
Wilkoliniec (Vlkolínec) – Rezerwat architektury ludowej.
Bańska Szczawnica (Banská Štiavnica) należała do najbardziej znanych ośrodków górniczych w Górnych Węgrzech, gdzie w 1735 roku dekretem wydanym przez Marię Teresę powstała Akademia Górnicza - pierwsza w świecie wyższa szkoła o charakterze technicznym. Historia wydobycia i obrabiania złota i srebra sięga do ery brązu. Najlepszym dowodem najwyższego poziomu górnictwa w Bańskiej Szczawnicy jest fakt, że to właśnie tu pierwszy raz w historii wykorzystano proch strzelniczy oraz, że w tutejszych kopalniach już w 1772 roku, pierwszy raz na kontynencie europejskim, zastosowano maszynę parową do wypompowywania wody z kopalni. Do dzisiaj w mieście zachowało się dużo cennych zabytków, które warto zobaczyć. Należą do nich: Stary i Nowy Zamek, kościół św. Katarzyny, kościół romański Wniebowzięcia Matki Boskiej, barokowy słup wotywny upamiętniający ustąpienie zarazy morowej w 1711 roku, barokowa kołatka (klopačka), gotyckie, renesansowe i barokowe domy mieszczańskie, Ratusz, barokowa brama Pijarska, Muzeum Górnictwa, barokowa Kalwaria oraz gmachy Akademii Górniczej i Leśniczej. W 1993 roku historyczne miasto Bańska Szczawnica wraz z okolicznymi zabytkami technicznymi wpisane zostało na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
Zamek Spiski (Spišský hrad) i okoliczne zabytki (Spiskie Podhradie + Kapitula Spiska + Żehra) swoją powierzchnią ponad 4 ha jest jednym z największych zespołów zamkowych w Europie Środkowej. Najstarsza pisemna wzmianka o zamku pochodzi z 1120 roku. Początkowo pełnił on rolę twierdzy granicznej państwa węgierskiego, potem stał się na kilka stuleci siedzibą żupana spiskiego. W 1241 roku Zamek Spiski oparł się atakom Tatarów. W 1780 roku zespół zamkowy zniszczył pożar i Zamek Spiski zmienił się w ruinę. Do całkowitego spustoszenia nie dopuścili dopiero konserwatorzy zabytków, którzy w 1970 roku rozpoczęli konserwację obwarowań i pałaców. Ich wysiłek został doceniony w 1993 roku, gdy Zamek Spiski i okoliczne zabytki wpisano na listę UNESCO. Dzisiaj na Zamku mieści się ekspozycja Muzeum Spiskiego dotycząca dziejów zamku i średniowiecznej broni.
Spiskie Podhradie jest dzisiaj siedzibą wznowionego biskupstwa spiskiego. Do najbardziej atrakcyjnych zabytków architektonicznych miasteczka należą: kościół Narodzenia Marii Panny z gotyckim ołtarzem skrzydłowym św. Barbary i gotycka chrzcielnica, z drugiej połowy XV wieku, klasztor Braci Miłosierdzia, kościół ewangelicki z cennymi organami oraz odrestaurowana synagoga. Kapituła Spiska, która często porównywana jest z Watykanem jest małym cerkiewnym miasteczkiem, z mnóstwem cennych zabytków, gdzie znajduje się urząd biskupi. Najcenniejszymi zabytkami Kapituły są: Katedra św. Marcina, Pałac biskupi i Wieża Zegarowa.
Miejscowość Żehra jest znana dzięki cennemu kościołowi rzymskokatolickiemu św. Ducha ze XIV wieku, którego wnętrza ozdobione są zachowanymi wyjątkowymi średniowiecznymi malowidłami ściennymi.
Wilkoliniec (Vlkolínec) – rezerwat architektury ludowej w 1993 roku został wpisany na listę UNESCO. Pierwsza wzmianka pisemna o osadzie pochodzi z 1376 roku. Pierwotnie była to osada drwali i węglarzy. Wilkoliniec nie jest skażony nowym budownictwem i stanowi unikatowy zespół architektoniczny. Do obiektów zabytkowych należy 45 drewnianych chałup wraz z obejściami z okresu od XVI do XIX wieku. Wyróżniającymi obiektami Wilkolinca są – zrębowa dwupiętrowa dzwonnica z 177 roku i studnia z 1860 roku, z której do dziś czerpie się pitna woda. Typowym przykładem wilkolinieckiego domu jest zagroda rolnicza, jedna z ekspozycji Muzeum Liptowskiego w Rużomberku, gdzie mieści się również Centrum Informacji. Na dzień dzisiejszy w wiosce mieszka 20 osób i są prowadzone starania by ożywić osadę i wprowadzić elementy dawnego życia mieszkańców.
Bardiów (Bardejov) – najstarsza wzmianka pisemna o mieście pochodzi z 1241 roku. Dzięki dogodnemu położeniu, tj. przy szlaku handlowym z Polski na Węgry, miasto się szybko rozwijało. Największy rozwój miasta nastąpił w XV i XVI wieku. Najbardziej cennym zabytkiem miasta jest gotycki kościół parafialny św. Idziego. Wewnątrz mieści się 11 późnogotyckich ołtarzy szafiastych z lat 1440-1510. Na uwagę zasługuje również prostokątny rynek wyłożony rzecznymi kamieniami, otoczony domami mieszczańskimi o charakterze architektury gotyckiej i renesansowej. Na środku rynku, obok kościoła św. Idziego, stoi starożytny gotycko-renesansowy ratusz z 1509 roku. Fortyfikacje miejskie posiadały około 23 baszt, do dzisiaj zachowało się ich 12. Interesującymi i wartymi zobaczenia są również: kościół klasztorny, kompleks samodzielnych budowli żydowskich – Suburbium, synagoga, rzeźba św. Floriana, średniowieczne budowle obronne i greckokatolicka cerkiew. Za opiekę nad zabytkami zostało miastu w 1986 roku przyznane międzynarodowe wyróżnienie „Europejska nagroda – złoty medal“. Dnia 7 czerwca 2001 roku miasto Bardiów zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
Jaskinie w Krasie Słowackim razem z Ochtinską aragonitową jaskinią (zostały wpisane na listę UNESCO w 1995 roku ) i Dobszynską lodową jaskinią (wpisana na listę UNESCO w 2000 roku)
Na Słowacji znajduje się ponad 4100 jaskiń. Dla turystów udostępnionych jest 12, z czego 4 jaskinie w Krasie Słowackim (Domica, Gombasecka, Jasowska, Ochtinska aragonitowa jaskinia) i Dobszynska lodowa jaskinia są zapisane na listę Światowego Dziedzictwa Przyrodniczego UNESCO.
Kras Słowacki (Slovenský kras) – jest największym obszarem krasowym w Europie Środkowej (440 km2), który dzięki swojej rozmaitości, specyficznej florze i faunie należy do najładniejszych zakątków na Słowacji. Dla terenów krasowych charakterystyczne są różnorodne formy geomorfologiczne i zjawiska hydrologiczne (jaskinie, żłobki krasowe, wąwozy, przepaści, podziemne cieki wodne, wywierzyska). Jaskinie Domica, Gombasecka i Jasovska są udostępnione dla publiczności. Niedaleko położona Ochtinska aragonitowa jaskinia należy do najcenniejszych ze względu na unikalną aragonitową szatę naciekową. Jest ona jedną z trzech jaskiń tego rodzaju na świecie udostępnionych do zwiedzania. Bardzo interesująca jest również Silická ľadnica – przepaść z trwale nagromadzoną szatą lodową. Kras Słowacki jest Międzynarodowym Rezerwatem Biosfery. W grudniu 1995 roku Jaskinie Słowackiego i Aggteleleckiego Krasu (po stronie węgierskiej) zostały wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Przyrodniczego UNESCO.
Do najpiękniejszych jaskiń na Słowacji należy jaskinia Domica, ze względu na unikalną różnorodność i bogactwo szaty naciekowej. Korytarze i sale jaskini powstały wskutek korozyjnej i erozyjnej działalności cieków podziemnych rzeczki Styx i Domickeho potoka, które stworzyły w jaskini trzy poziomy. Trasa turystyczna, podczas której możemy podziwiać piękno jaskini, ma długość
1315 m, z tego 140 pokonuje się na łódkachi. Gombasecka jaskinia słynie z unikalnych cienkich rurkowych stalaktytów zwanych makaronami, które osiągają długości do 3 m. Występują tam także inne formy stalaktytów, stalagmitów i polewy naciekowe. Długość trasy turystycznej wynosi 285 m.
Jasovska jaskinia ma bardzo bogatą szatę naciekową na którą składają się białe, brązowe, szare, brązowo-czerwone pagodowe stalagmity, stalagnaty, naciekowe wodospady, tarcze i bębny. Na ścianach jaskini zachowało się wiele starych napisów i rysunków. Temperatura powietrza w jaskini waha się od 8,5 do 9,5 °C, wilgotność względna od 90 do 98 %, co sprzyja idealnym warunkom do leczenie astmy i alergii. Od 1995 roku w jaskini odbywają się lecznicze pobyty speleoklimatyczne również dla dzieci. Trasa turystyczna ma długość 550 m.
Ochtinska aragonitowa jaskinia znajduje się na obszarze Revuckej wierchowiny, pomiędzy miejscowościami Jelšava i Štitnik w Rudawach Słowackich. Jest unikalnym zjawiskiem przyrodniczym, dzięki bogactwu i różnorodności naciekowej szaty aragonitowej oraz osobliwej genezy podziemnych przestrzeni. Odkryta została w 1954 roku i udostępniona dla turystów w 1972 roku. Trasa ma
230 m długości. Wnętrze jaskini jest urozmaicone minerałem aragonit (biały aż brązowy węglan wapniowy), który tworzy nacieki różnych kształtów (igły, spirale, wachlarzyki itd.). Geneza aragonitowej szaty naciekowej jest związana ze szczególnymi warunkami hydrochemicznymi i klimatycznymi panującymi w zamkniętych, izolowanych przestrzeniach podziemnych (m.in. duża zawartość jonów Mg, Fe, Mn w roztworach, wymiana wilgoci pomiędzy ścianami i atmosferą jaskini). Ochtinska aragonitowa jaskinia jest unikatem w skali europejskiej i jest jedną z trzech udostępnionych jaskiń tego rodzaju na świecie.
Dobszynska lodowa jaskinia znajduje się w Słowackim Raju. Osiąga długość 1232 m, ale dla turystów dostępna jest na długości 475 m. Jaskinia należy do najsłynniejszych lodowych jaskiń na świecie. Lód występuje tam w formie nagromadzeń na dnie, lodowych wodospadów, stalagmitów i stalaktytów. Objętość lodu można szacować na 110 132 m2, a największa grubość pokrywy lodowej wynosi 26,5 m. W jaskini stwierdzono występowanie 12 gatunków nietoperzy. Została odkryta w roku 1870, a udostępniona w 1871 roku. Oświetlenie elektryczne zostało uruchomione w roku 1887, dzięki czemu jaskinia należy do jednych z pierwszych oświetlonych elektrycznie na świecie.
W 2005 roku na listę UNESCO, w kategorii niezwykły zabytek kultury, wpisana została „SŁOWACKA FUJARA”. Fujara, nazywana „królową wśród instrumentów ludowych” ma bogatą historie, która sięga do XII wieku. Na początku fujary były krótsze (93 – 102 cm), ale teraz ich wysokość sięga aż do 170 cm.
Miejscami pochodzenie fujary są:
Więcej informacji nt. fujary na: Folkart Slovakia, www.fujara.sk, e-mail: info@fujara.sk
Słowacja, oprócz malowniczych gór, przepięknie usytuowanych zamków, historycznych miast i zabytków kulturalnych bogata jest także w liczne źródła wód mineralnych i termalnych, których jest około 1300. Po jaskiniach to kolejne podziemne skarby tego urokliwego kraju, które powstały na skutek przemian wulkanicznych w Łuku Karpackim w epoce trzeciorzędu. Wody te występują zwłaszcza na liniach uskoków, na nizinach i wzdłuż podłużnych i poprzecznych pęknięć na obszarach górskich.
Duża ilość wód mineralnych i termalnych na tak małej powierzchni stawia Słowację w europejskiej czołówce. Wykorzystywane są one przede wszystkim w uzdrowiskach termalnych, w których stanowią podstawę leczenia. Do zabiegów używane są wody alkaliczne, siarczanowe, wapienne, magnezowe, żelaziste, słone, jodowo-bromowe, borowe, krzemowe i radoczynne. Wody mineralne są również butelkowane i sprzedawane w sklepach.
Specyficzną grupę uzdrowisk tworzą sanatoria klimatyczne, w których głównym czynnikiem leczniczym jest czyste i rześkie powietrze górskie, zbawienne w leczeniu chorób dróg oddechowych, alergii i astmy. Najwięcej ich znajduje się w Wysokich Tatrach (Štrbské Pleso-www.solisko.sk , Tatranská Kotlina - www.santk.sk , Vyšné Hágy-www.hagy.sk)
W 21 słowackich uzdrowiskach leczone są prawie wszystkie choroby układów – ruchu, nerwowego, przemiany materii, krążenia, dróg oddechowych, trawienia i przewodu pokarmowego, a także choroby skórne, ginekologiczne, schorzenia kręgosłupa, cukrzyca oraz tzw. choroby XXI wieku (np. stres i otyłość). Stosowane są najnowocześniejsze metody lecznicze takie jak: magnetoterapia, elektroterapia, fototerapia, ultradźwięki, mechanoterapia, terapia laserowa, tlenowa, parafina, parafango, borowina, termalny szlam, lecznicze wody mineralne, masaże itp. Najbardziej znane słowackie uzdrowiska to: Piešťany (www.kupele-piestany.sk), Bardejovské Kúpele (www.kupele-bj.sk), Rajecké Replice (www.spa.sk) Bojnice (www.kupele-bojnice.sk), Vyšné Ružbachy (www.ruzbachy.sk), Trenčianske Teplice (www.slktn.sk), Dudince (www.kupeledudince.sk), Sklené Teplice (www.kupele-skleneteplice.sk) oraz Turčianske Teplice (www.therme.sk).
Wielkim powodzeniem wśród turystów z Polski cieszą się czynne przez cały rok termalne kąpieliska oraz termalne parki wodne, które obecnie przeżywają prawdziwy bum inwestycyjny. Najnowsze z nich to Meander Park w Oravicach (www.meanderpark.sk), Tatralandia koło Liptowskiego Mikulasza (www.tatralandia.sk) oraz Aquacity w Popradzie (www.aquacity.sk). Polecamy również zmodernizowany Thermal Park Bešenova (www.besenovanet.sk), Wielki Meder (www.termalsro.sk), Štúrovo (www.vadas.sk), Horné Saliby (www.thermaltour.sk), Vrbov (www.salmotherm.sk), Podhajska (www.obecpodhajska.sk) oraz inne.
Dla coraz bardziej wymagających turystów w hotelach budowane są luksusowe centra odnowy biologicznej, tzw. wellness centra (na Słowacji nazywane również „witalnym światem”). Ich klientami są przede wszystkim aktywni zawodowo ludzie, którzy nie mają czasu na długi urlop i szybko potrzebują „naładować akumulatory”.
Zapraszam Państwa na Słowację i zachęcam do skorzystania z leczniczych i rekreacyjnych dobrodziejstw w/w ośrodków.
Ján Bošnovič - Dyrektor Narodowego Centrum Turystyki Słowackiej w Polsce
Wspomnieniem przeszłości są rozsiane po całej Słowacji zamki i pałace. Ich bogata historia oraz piękno przyciągają co roku mnóstwo turystów w różnym wieku. Podczas pobytu na Słowacji mogą Państwo urozmaicić swój program zwiedzaniem zamków, by w ten sposób zapoznać się z historią tego turystycznie atrakcyjnego kraju.
www.muzeumsl.sk
Położony w regionie północnego Spiszu, nad rzeką Poprad w miejscowości Stara Lubownia. To zamek z bogatą historią oraz interesującą architekturą. Z pośród zamków słowackich zajmuje on wyjątkowe miejsce. Początki budowy zamku sięgają 14 wieku. Wtedy służył jako miejsce do pilnowania północnej granicy Górnych Węgier. Od roku 1412 do roku 1772 należał do Polski jako zastaw miast Spiskich. Przez 6 lat na zamku przechowywane były polskie klejnoty koronacyjne. W roku 1768 na zamku więziony był słynny podróżnik Maurycy Beniowski. W 1772 za panowania królowej Węgier Marii Teresy po pierwszym rozbiorze Polski zakończył się trwający 360 lat, okres polskiej administracji nad zastawionym terytorium. W latach 1883 - 1944 zamek był w posiadaniu polskich magnatów Zamoyskich. Od roku 1945 opieką nad zamkiem zajęło się Państwo. Dodatkową atrakcją zamku jest piękna okolica, pobliski skansen, które razem dotwarzają przepiękną scenerie.
Kontakt: Ľubovnianske múzeum – hrad, Zámocká 20 , 064 01 Stará Ľubovňa, Tel. +421 52 432 20 30, Fax: +421 52 432 23 02 E-mail: muzeum@slnet.sk, www.muzeumsl.sk
www.oravamuzeum.sk
wznosi się na stromej skale wapiennej 112 m nad rzeką Orawa i miasteczkiem Orawski Podzamok. To wspaniały zespół 3 średniowiecznych zamków, lezących jeden na drugim. Początki jego historii (XIII wiek) odziane są nutą tajemnicy. Przez stulecia zamek pełnił rolę obronną i miał kilkoro właścicieli. Podobnie jak Zamek Czerwony Kamień, pomieszczenia Zamku Orawskiego wykorzystał niemiecki sztab filmowy, który w 1921 roku nakręcił pierwszy pełnometrażowy film o władcy wampirów: Drakula – symfonia grozy.
Kontakt: Muzeum Orawskie Hviezdoslavovo nám. 7, 026 01 Dolný Kubín, telefon: +421/43/5864780, fax: +421/43/5866239, E-mail: muzeum@oravamuzeum.sk, www.oravamuzeum.sk
www.bojnicecastle.sk
Zamek w Bojnicach należy do najstarszych i najważniejszych grodów na Słowacji. Pierwotnie, prawdopodobnie już w IX wieku, był grodem drewnianym i w XIII wieku został wybudowany z kamienia. Żyło w nim kilka rodów szlacheckich. Każdy z właścicieli przebudował gród w stylu swojej doby. Ostatnia przebudowa neogotycka miała miejsce w latach 1889 – 1910 i zmieniła gród w czarujący bajkowy zamek. Do takiego kształtu przebudował gród ostatni szlachecki właściciel hrabia Ján Pálfi (*1829+1908). Był on osobą europejskiego znaczenia, zapalonym zbieraczem dzieł sztuki. Monumentalny kompleks grodu stał się po ostatniej przebudowie romantycznym zamkiem w stylu grodzkiej architektury francuskiej. Ważnymi częściami zamku są: Hrabiowskie mieszkanie ze Złotą Salą, tzw. Środkowy gród z Salą marmurową i Salą rycerską, kaplica, grobowiec rodziny Palfiów i pieczara pod zamkiem. W pobliżu zamku znajduje się ogród zoologiczny oraz kompleks basenów termalnych, gdzie mogą Państwo wypocząć i spędzić niezapomniane dni swojego urlopu. Zwiedzającym, oprócz wzruszającej historii, zamek oferuje mnóstwo atrakcji oraz imprez. Do zwiedzania udostępnionych jest 20 sal i pomieszczeń urządzonych w historycznym stylu, zdobionych cennymi dziełami sztuki, kaplica i grobowiec rodziny Palfich. Ulubioną atrakcją jest zwiedzanie nocne. Przewodnik i klucznik w strojach historycznych, światło świeczek, nastrojowa muzyka i opowiadanie legend tworzą tajemniczą atmosferę, niespodzianką jest możliwość napicia się wina w Złotej sali. Niezapomnianym przeżyciem jest spotkanie z Czarną Damą, Białą Panią Zamkową, i oczywiście ze straszydłami i duchami.
Podczas Świąt Bożego Narodzenia w każdej sali zamku przyozdobiona jest inna choinka, w pomieszczeniach grane są kolędy i zwiedzający mogą spotkać się ze Św. Mikołajem i z innymi postaciami biblijnymi.
Kontakt: Muzeum Bojnice, Zámok Bojnice, 972 01 Bojnice, tel.: +421/46/5430624, fax:+421/46/5430051,E-mail: marketing@bojnicecastle.sk, www.bojnicecastle.sk
www.snm.sk
usytuowany jest w Małych Karpatach, niedaleko miejscowości Modra za wioską Czasta. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z około 1230 roku, kiedy jego budowę rozpoczęła królowa Konstancja. Na zwiedzających zamek robi piorunujące wrażenie; wewnątrz jest bardzo elegancko wyposażony w ciekawe zbiory i eksponaty. Zamek słynie nie tylko z bogatej historii oraz interesującej architektury. Jest magiczny i atrakcyjny również dla reżyserów filmowych, którzy na dziedzińcu, w pomieszczeniach zamkowych i przepięknej okolicy nakręcali filmy. Kto by z Państwa nie znał przygody o dzielnej księżniczce Fantaghiro lub bajkę Serce smoka? Te wszystkie miejsca, gdzie kręcone były obie bajki, można zobaczyć podczas zwiedzania Czerwonego Kamienia.
Zwiedzanie zamku możemy połączyć z wizytą w Dworze Sokołów ASTUR, którego pracownicy codzienne, oprócz poniedziałku, prezentują największą kolekcję ptaków drapieżnych na Słowacji.
Kontakt: Hrad Červený Kameň, 900 89 Častá, tel.:+421/33/6
www.spiskyhrad.sk
ze swoją powierzchnią ponad 4 ha należy do największych w Europie Środkowej. Dzięki swojej niepowtarzalności w 1993 roku Zamek Spiski wraz z okolicznymi zabytkami został wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Obecnie należy do najczęściej odwiedzanych i popularnych zamków na Słowacji, w którym mieszczą się ekspozycje Muzeum Spiskiego dotyczące dziejów zamku i średniowiecznej broni.
Kontakt: Muzeum Spiskie, Nám.M.Pavla 40, 054 01 Levoča, tel.:+421/53/4541336,
fax: +421/53/4512824, E-mail: muzeumle@isternet.sk, www.spisskyhrad.sk, WWW.muzeum.sk495316,6495132, komórka:+421/903/750031, fax:+421/33/6905803, E-mail: muzeumca@stonline.sk, www.snm.sk
www.muzeumtn.sk
Historia turni zamku sięga do epoki Rzymskego Imperium, czego doświadcza napis o zwycięstwie II rzymskiej legii nad Germanami przy Laugaritiu z 179 roku n.e. Zamek stał się siedzibą legendarnego „Pana Wagu i Tatr„ - Matúša Čáka, którego przypomina też Wieża Matúša, dominująca sylwetce zamku i miasta. Na podwórzu zachowana jest słynna studnia, do której wiąże się legenda o wielkiej miłości tureckiego księża Omara i wspaniałej Fatimi, którą mógł wykupić z niewoli wykopaniem studni do skali. W zamku znajdują się ekspozycje Trenczyńskiego muzeum doświadczające historii regionu i zamku – wystawa mebli historycznych, wystawa broni, zbiory i znaleziska archeologiczne, obrazy i inne artefakty oraz galeria zamkowa.
Kontakt: Tel.: +421 32 743 56 57, +421 32 743 44 31-3, Faks: +421 32 744 07 53, e-mail:
office@muzeumtn.sk,
www.snm-hm.sk
Typowe podobieństwo „przewróconego stołu“ dominujące starym dziełom fortyfikacyjnym i współczesnym widokiem na Bratysławę, uzyskał zamek w XVII wieku. Turnia skalna na lewym brzegu Dunaju, ale pamięta o wiele więcej. Okres młodszej epoki kamienia, bazylikę wielkomorawską oraz słynny okres późnego gotyku. Zamek został koronacyjną siedzibą królów węgierskich, których wypędzili wojska tureckie z Budina. W 1811 roku zamek spłonął. Nowa historia zamku rozpoczęła się pisać dopiero w 1953 roku, gdy zdecydowano o jego rekonstrukcji. Po odnowie zamek otrzymał wygląd pierwotny, jaki miał po tzw. przebudowy terezjańskiej pod końcem XVIII wieku. Na zamku Bratysławskim przygotowane są wystawy zawierające cenne eksponaty z Słowackiej historii narodowej od początku do współczesności włącznie z numizmatyczną i archeologiczną częścią wartościową (Wenus z Moraw, fragment czaszki neandertalczyka z Šale i inne)
Kontakt: Tel: +421/2/59341626, 59341601, 54411444, Faks: +421 2 54414981, www.snm-hm.sk
www.muzeumbratislava.sk
Monumentalne ruiny zamku położone są w miejscu, w którym rzeka Morawa spotyka się z Dunajem. Zamek stoi na potężnym skalistym wzgórzu, dominując nad cała okolicą. W środku znajdują się ekspozycje muzealne dostępne dla turystów. To historycznie jedna z najbardziej ważnych lokalizacji na Słowacji. Zamek należy do najstarszych zamków w Europie. Jako Dovina wspomina się w kronikach Fulckich z 864 roku. Historia zamku i jego zasiedlanie jest o wiele starsza (epoka kamieniu, Celtowie, Rzymianie). W 1809 roku zamek zniszczono wojskami Napoleona, które go wysadzili w powietrze. Muzealna wystawa prezentuje znaleziska badań archeologicznych. Na Zamek można dojechać również statkiem wycieczkowym z Bratysławy – www.lod.sk
Kontakt: Tel:+421/2/54434742, 59205111, 65730105, Faks:+421/2/54434631,
E-mail: mmba@bratislava.sk, www.muzeumbratislava.sk
Wszelkich informacji nt. turystyki na Słowacji udziela Narodowe Centrum Turystyki Słowackiej, Krakowskie Przedmieście 13 lok. 17 w Warszawie (budynek hotelu Europejski), tel. 022/827 00 09, e-mail:
sacr@poczta.onet.pl, www.slovakiatourism.sk
W wielu miejscach na Słowacji możemy podziwiać dziewiczą przyrodę, nienaruszoną przez cywilizację. Przede wszystkim znajdziemy ją na terenie dziewięciu parków narodowych: w Wysokich Tatrach, Niskich Tatrach, Małej i Wielkiej Fatrze, Słowackim Raju, Pieninach, Połoninach, Murańskim płaskowyżu (Muránska Planina) oraz Słowackim Krasie. Rozległe górskie tereny oferują idealne warunki do uprawiania letniej i zimowej turystyki.
Latem słowackie góry oferują ponad 12 tys. km szlaków turystycznych i około 6 500 km wyznaczonych tras rowerowych o różnej skali trudności. Zimą Słowacja przyciąga narciarzy oferując setki wyciągów (ponad 900) oraz wiele kolejek linowych (około 30).
- Zwiedzić Stare Miasto w Bratysławie
- Spróbować swoich sił wędrując przez niesamowite szlaki Słowackiego Raju.
- Poczuć niesamowitą atmosferę słowackich uzdrowisk
- Odwiedzić jedno z malowniczych słowackich miasteczek na Szlaku architektury gotyckiej (Lewoca, Spiska Nowa Wieś, Hrabušice)
- Wspiąć się na olbrzymi Zamek Spiski (Spišský hrad) lub Orawski Podzamok
- Odwiedzić Dobszyńską jaskinię lodową
- Skorzystać z oferty licznych ośrodków narciarskich
Data powstania: 1.1.1993
Ustrój polityczny: parlamentarna demokracja
Ustrój konstytucyjny: władza konstytucyjna i ustawodawcza (NR SR - Rada Narodowa RS), władza wykonawcza (Prezydent RS i Rząd RS), władza sądownicza (Trybunał Konstytucyjny i sądy)
Podział administracyjny: 8 województw (krajów) (Bratislavský, Trnavský, Nitriansky, Trenčiansky, Žilinský, Banskobystrický, Prešovský, Košický), 79 powiatów, 138 miast, 2883 gmin
Miasta wojewódzkie: Bratislava, Trnava, Nitra, Trenčín, Žilina, Banská Bystrica, Prešov, Košice
Język państwowy: słowacki
Stolica: Bratislava (428 672 mieszkańców)
Sąsiedzi: Polska 598 km, Węgry 679 km, Czechy 265 km, Austria 127 km, Ukraina 98 km
Powierzchnia : 49 035 km2
Liczba mieszkańców na dzień 26.5.2001: 5 379 455 (z tego 51,4 % kobiet)
Gęstość zaludnienia: 109 mieszkańców / km2
Największe miasta: Bratysława, Košice (240 915), Prešov (92 687), Nitra (87 357), Žilina (86 685) Banská Bystrica (84 919), Trnava (70 191), Martin (60 772), Trenčín (58 872), Poprad (55 037), Prievidza (54 405), Zvolen (44 328).
Oficjalnie uznane mniejszości narodowe na dzień 26.5.2001: węgierska (9,7 %), romska (1,7 %), czeska (0,8 %), łemkowska (0,4 %), ukraińska (0,2 %), niemiecka (0,1 %), polska (0,05 %), morawska (0,04 %), ruska (0,03 %), chorwacka (0,02 %), bułgarska (0,02 %), serbska (0,008 %), żydowska (0,004 %) i inne (0,1 %)
Podział ludności ze względu na wyznanie: wierzący (84,1 %) z tego - rzymskokatolickie (68,9 %), ewangelicko-augsburskie (6,9 %), greckokatolickie (4,1 %), kalwińske (2,0%), prawosławne (0,9%), świadkowie Jehowy (0,4 %), inne (0,2 %), bez wyznania (13,0 %), nieokreślone (3,5 %)
Średnia długość życia: mężczyźni 68,95 lat, kobiety 77,03 lat
Odsetek mieszkańców miast na dzień 31.12.2000: 56,6%
Waluta: euro
Członkostwo w organizacjach międzynarodowych: EU, NATO, ONZ, UNESCO, OECD, OBWE, CERN, WHO, INTERPOL
Najniższy punkt: 95 m n.p.m. (rzeka Bodrog)
Najwyższy szczyt: 2 655 m n.p.m. (Gerlach)
Wybrane miasta:
Bratysława – stolica Słowacji, którą naprawdę warto odwiedzić.
Atrakcyjnie położona nad Dunajem, podobnie jak sąsiadujące metropolie Wiedeń oraz Budapeszt, co roku przyciąga liczne grupy zagranicznych turystów, którzy coraz chętniej wybierają to malownicze miasto jako cel swojej podróży.
Historia Bratysławy jest długa i bardzo bogata. Pierwsze zasiedlenie miasta sięga czasów starszej epoki kamienia. Do najstarszych plemion, które tu się osiedliły, należą Celtowie, których siedlisko – oppidum bratysławskie - pod wzgórzem zamkowym w I wieku przed naszą erą, było ważnym ośrodkiem ich kultury nad Dunajem. Oznacza to, że Bratysława, ze swoją liczącą ponad dwa tysiące lat tradycją miejską, należy do najstarszych miast Europy. Od roku 1536, kiedy Bratysława (Pressburg) została stolicą Królestwa Węgierskiego, nastąpił rozwój miasta i bogacenie się jego mieszkańców. W Katedrze Świętego Marcina do 1830 roku odbyło się 19 ceremonii koronacyjnych królów węgierskich i ich małżonek, o których przypomina korona św. Stefana znajdująca się na wierzchołku wieży wznoszącej się na wysokość
85 metrów ponad miastem. Od trzech lat, w pierwszy weekend września, inscenizowana jest koronacja króli węgierskich, stanowiąc wspaniałą atrakcję dla licznych turystów.
Okres największego rozkwitu miasta wiąże się z panowaniem na tronie węgierskim Marii Teresy (1740 -1780), która była zakochana w Bratysławie. Maria Teresa podjęła decyzję o przebudowie zamku, który w chwili obecnej jest bez wątpienia największą dominantą i atrakcją stolicy.
Majestatyczny zamek znajduje się na wystającej skale położonej 85 metrów nad poziomem Dunaju. Jego sylwetka z czterema wieżami często kojarzy się z przewróconym stołem. Dziś w zamku znajdują się ekspozycje Słowackiego Muzeum Narodowego i pomieszczenia reprezentacyjne Rady Narodowej Republiki Słowackiej. Intensywnie prowadzone są prace, które mają przywrócić pierwotny wygląd zamku.
Po zejściu z zamkowego wzgórza znajdziemy się w samym historycznym centrum miasta, pełnym krętych i wąskich uliczek z mnóstwem galerii i muzeów. Bramą wejściową do Starego Miasta jest Brama Michalska z nieodłącznym symbolem, jakim jest wieża z dachem w kształcie cebuli i tarasem widokowym. Warto wspiąć się na jej szczyt, po drodze zwiedzając Muzeum Broni, aby następnie z góry nacieszyć oczy wspaniałą panoramą Starego Miasta. Ulica Michalska, to wielki deptak, który latem rozbrzmiewa wielojęzycznym gwarem. Modne piwiarnie i restauracje wypełnione są często do ostatniego miejsca, a turyści przy muzyce i śpiewach bawią się do późnego wieczora.
Z trzech placów położonych w historycznym centrum najbardziej urokliwy jest Rynek Główny (Hlavne namestie). W tym miejscu odbywają się największe imprezy kulturalne (koncerty, kiermasz bożonarodzeniowy, bale sylwestrowe). To tutaj w niedziele przyjeżdżają na spacery i dobrą kawę mieszkańcy stolicy. Każdy budynek na Rynku Głównym jest interesujący, ale szczególną uwagę przyciąga Stary Ratusz, którego obecny wygląd jest wynikiem złożonego procesu architektonicznego, w którym odbijają się różne style i ślady przeróbek budowlanych. Historia tej wspaniałej budowli sięga początków średniowiecza.
Dodatkową atrakcją jest fontanna Maksymiliana, gdzie podobnie jak w Krakowie pod pomnikiem Mickiewicza umawiają się mieszkańcy. Warto również zwrócić uwagę na mosiężne postacie znajdujące się na Rynku Głównym i w bocznych uliczkach, z którymi często fotografują się turyści. Wspólne zdjęcie z Napoleonem, Podglądaczem, Schönenem Naci, Paparazzim, pracującą dziewczyną czy Biznesmenem jest wspaniałą pamiątką z pobytu w Bratysławie.
Prawdziwą dumą i ozdobą miasta są: Pałac Prymasowski i Pałac Mirbacha - uważane za najładniejsze, Pałac Grassalkovichów, który jest siedzibą prezydenta Słowacji, Pałac Palffy’ego, gdzie w wieku sześciu lat koncertował Wolfgang Amadeusz Mozart. Godną uwagi, położoną na najładniejszym i najruchliwszym Placu Hviezdoslava (największego poety słowackiego), jest również reprezentacyjna budowla Słowackiego Teatru Narodowego, przed którą stoi słynna Ganymedowa fontanna.
Dodatkową atrakcją w mieście są bratysławskie bulwary, położone między historycznym centrum i lewym brzegiem Dunaju, które stanowią miejsce spacerów, spotkań w kawiarniach, przycumowanych do brzegu statków i hoteli wodnych. O atrakcyjnym położeniu Bratysławy możemy się przekonać wjeżdżając windą do nowo odrestaurowanej restauracji UFO – www.u-f-o.sk, usytuowanej na szczycie pylonu Nowego Mostu. Z tego miejsca roztacza się wspaniały widok na Bratysławę, Austrię i okoliczne Małe Karpaty. Z UFO mamy również fascynujący widok na nowo otwarty piąty bratysławski most Apollo i nowoczesne centrum handlowo-rozrywkowe Aupark, gdzie na dachu znajduje się Aulandia
www.aulandia.sk – jedyny w Europie Środkowej położony w centrum handlowym Park Wodny.
Kolejną nowością i atrakcją turystyczną w Bratysławie jest otwarta w październiku 2005 dwuosobowa kolejka linowa prowadząca z parku leśnego Żelazna Studzienka na Kamzik. Na wzgórzu, w wieży telewizyjnej, znajduje się obrotowa panoramiczna restauracja z fascynującym widokiem na Małe Karpaty. Zaraz obok polecam kolejną restaurację - Kolibę EXPO, która słynie ze wspaniałej słowackiej kuchni i muzyki cygańskiej.
Do oddalonego około 60 km Wiednia możemy dojechać szybkim pociągiem, autobusem, a w sezonie letnim wodolotem (podróż trwa około 90 min – www.lod.sk). Polecamy również wycieczkę statkiem z Bratysławy na Zamek Devin położony w miejscu, w którym rzeka Morawa spotyka się z Dunajem. Zamek stoi na potężnym skalistym wzgórzu, dominując nad cała okolicą. W środku znajdują się ekspozycje muzealne dostępne dla turystów.
Kolejnym magicznym miejscem Bratysławy to bez wątpienia znajdująca się na Placu Franciszkańskim, w starych piwnicach o gotyckich sklepieniach, jedna z najstarszych i najlepszych winiarni w mieście – Veľký Františkáni. Przy akompaniamencie cygańskiej muzyki można tu spróbować tradycyjnej słowackiej kuchni.
Większość atrakcji turystycznych można również zwiedzić specjalnym pociągiem ekologicznym Prešporáčik-iem, który kursuje po Starówce i na Zamek Bratysławski (www.presporacik.sk).
Na dobre wino zapraszamy również do pobliskich Małych Karpat, które stanowią centrum winiarstwa na Słowacji. Winnice zajmują tutaj ponad 7 300 ha, co stanowi 1/3 powierzchni winorośli w kraju. Dla miłośników wina, którzy mają ochotę spróbować miejscowych trunków, atrakcją będzie wycieczka Małokarpackim Szlakiem Wina, który prowadzi do otoczonych winnicami zabytkowych miasteczek o średniowiecznym rodowodzie położonych po wschodniej stronie Małych Karpat. W przesiąkniętych historią piwnicach, będą mogli Państwo delektować się ich starodawnym urokiem i spróbować dobrego winka oraz smakołyków kuchni regionalnej. Najwięcej turystów odwiedza miasteczka Modra, Pezinok i Svätý Júr (Święty Jerzy) gdzie jesienią odbywają się święta winobrania. Na pieczone gęsi, kaczki i ziemniaczane loksze nadziewane wątróbką zapraszamy do miejscowości Słowacki Grob, która słynie z tego rodzaju potraw od ponad 100 lat.
Ponadto obok gospodarstw agroturystycznych warto zwiedzić: znakomicie zachowany gotycki zamek Červený Kameň, który został zaprojektowany przez Albrechta Dürera, zamek Smolenice oraz pobliską jaskinię Driny z bardzo pięknymi formami krasowymi i wodospadami. Regionalną atrakcją turystyczną jest również manufaktura majoliki w miasteczku Modra.
Wymienione atrakcje, to z pewnością nie wszystko, co czeka w tym regionie na polskich turystów. Małe Karpaty oraz Bratysława stanowią same w sobie doskonały cel podróży, gdzie warto zatrzymać się na dłużej i to nie tylko przy okazji wyprawy do Wiednia, czy dalej na południe Europy.
Ciekawe strony internetowe dotyczące Bratysławy i okolicy:
www.bratislava.sk www.bratislava-city.sk
www.bratislava-info.sk www.bratislavahotels.com
www.pezinok.sk www.modra.sk
www.bkis.sk
www.moska.sk
www.mvc.sk
www.coral.sk
www.vinnepivnice.sk www.jmvinar.sk
www.zlatahus.sk www.bratyslawa.pl
www.vintour.sk www.mvctour.sk
www.gtexpres.sk (Biuro Podróży w Bratysławie obsługujące turystów z Polski)
Informacje o pozostałych Słowackich miastach:
Bánovce nad Bebravou www.banovce.sk SK
Banská Bystrica www.banskabystrica.sk SK
Banská Štiavnica www.banskastiavnica.sk SK, EN
Bardejov www.bardejov.sk SK, EN, PL
Bratislava www.bratislava.sk SK, DE, EN, FR, RU
Brezno www.brezno.sk SK
Bytča www.bytca.sk SK, DE, EN, PL
Čadca www.mestocadca.sk SK
Detva www.detva.sk SK
Dolný Kubín www.dolnykubin.sk SK
Dunajská Streda www.dunstreda.sk SK, EN, HU
Galanta www.galanta.sk SK
Gelnica www.gelnica.sk SK
Hlohovec www.hlohovec.sk SK
Humenné www.humenne.sk SK
Ilava www.ilava.sk SK
Kežmarok www.kezmarok.sk SK, DE, EN
Komárno www.komarno.sk SK, DE, EN, HU
Košice www.kosice.sk SK
Krupina www.krupina.sk SK
Kysucké Nové Mesto www.kysuckenovemesto.sk SK
Levice www.levice.sk SK, DE, EN
Liptovský Mikuláš www.liptmikulas.sk SK, EN, FR, PL, RU
Lučenec www.lucenec.sk SK
Malacky www.malacky.sk SK, DE, EN
Martin www.martin.sk SK, DE, EN, IT
Medzilaborce www.ml.mesto.sk SK
Michalovce www.michalovce.sk SK, DE, EN
Myjava www.myjava.sk SK
Námestovo www.namestovo.sk SK
Nitra www.nitra.sk DE, EN
Nové Mesto nad Váhom www.nove-mesto.sk SK
Nové Zámky www.novezamky.sk SK, DE, EN, HU
Partizánske www.partizanske.sk SK
Pezinok www.pezinok.sk SK, DE, EN
Piešťany www.piestany.sk SK, DE, EN
Poltár www.pt.mesto.sk SK
Poprad www.poprad.sk SK, EN, PL
Považská Bystrica www.povazska-bystrica.sk SK
Prešov www.presov.sk SK, EN
Prievidza www.prievidza.sk SK
Púchov www.puchov.sk SK
Revúca www.revuca.sk SK
Rimavská Sobota www.rimavskasobota.sk SK, EN, HU
Rožňava www.roznava.sk SK
Ružomberok www.ruzomberok.sk SK
Sabinov www.sabinov.sk SK
Senec www.senec.sk SK, EN, HU
Senica www.senica.sk SK
Skalica www.skalica.sk SK
Snina www.snina.sk SK
Sobrance www.sobrance.sk SK, EN
Spišská Nová Ves www.mestosnv.sk SK, EN
Stará Ľubovňa www.staralubovna.sk SK, PL
Stropkov www.stropkov.sk SK
Svidník www.svidnik.sk SK, DE, EN
Šaľa www.sala.sk SK, DE, EN
Topoľčany www.topolcany.sk SK
Trebišov www.trebisov.sk SK
Trenčín www.trencin.sk SK, DE, EN
Trnava www.trnava.sk SK, EN
Turčianske Teplice www.turciansketeplice.sk SK, DE, EN
Tvrdošín www.tvrdosin.sk SK
Veľký Krtíš www.velky-krtis.sk SK
Vranov nad Topľou www.vranov.sk SK, DE, EN
Zlaté Moravce www.mestozm.sk SK
Zvolen www.zvolen.sk SK, DE, EN, HU, PL
Žarnovica www.zarnovica.sk SK
Žiar nad Hronom www.ziarnadhronom.sk SK
Žilina www.zilina.sk SK
Opracował:
Ján Bošnovič
Dyrektor Narodowego Centrum
Turystyki Słowackiej w Polsce
Ul. Krakowskie Przedmieście 13/17
00-071 Warszawa
tel. 022/827 00 09
sacr@poczta.onet.pl
www.slovakiatourism.sk
ZABYTKI KULTURY UNESCO:
Zamek Spiski (Spišský hrad) i okoliczne zabytki (Spiskie Podhradie + Kapitula Spiska + Żehra) – Narodowy zabytek kultury – należy do największych zespołów zamkowych w Europie.
Bańska Szczawnica (Banská Štiavnica) – Miejski zespół zabytkowy reprezentujący tradycje górnicze na Słowacji.
Bardiów (Bardejov) – malownicze miastecko gotyckie położone we Wschodniej Słowacji, które posiada najlepiej zachowany średniowieczny zespół miejski na Słowacji.
Wilkoliniec (Vlkolínec) – Rezerwat architektury ludowej.
Bańska Szczawnica (Banská Štiavnica) należała do najbardziej znanych ośrodków górniczych w Górnych Węgrzech, gdzie w 1735 roku dekretem wydanym przez Marię Teresę powstała Akademia Górnicza - pierwsza w świecie wyższa szkoła o charakterze technicznym. Historia wydobycia i obrabiania złota i srebra sięga do ery brązu. Najlepszym dowodem najwyższego poziomu górnictwa w Bańskiej Szczawnicy jest fakt, że to właśnie tu pierwszy raz w historii wykorzystano proch strzelniczy oraz, że w tutejszych kopalniach już w 1772 roku, pierwszy raz na kontynencie europejskim, zastosowano maszynę parową do wypompowywania wody z kopalni. Do dzisiaj w mieście zachowało się dużo cennych zabytków, które warto zobaczyć. Należą do nich: Stary i Nowy Zamek, kościół św. Katarzyny, kościół romański Wniebowzięcia Matki Boskiej, barokowy słup wotywny upamiętniający ustąpienie zarazy morowej w 1711 roku, barokowa kołatka (klopačka), gotyckie, renesansowe i barokowe domy mieszczańskie, Ratusz, barokowa brama Pijarska, Muzeum Górnictwa, barokowa Kalwaria oraz gmachy Akademii Górniczej i Leśniczej. W 1993 roku historyczne miasto Bańska Szczawnica wraz z okolicznymi zabytkami technicznymi wpisane zostało na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
Zamek Spiski (Spišský hrad) i okoliczne zabytki (Spiskie Podhradie + Kapitula Spiska + Żehra) swoją powierzchnią ponad 4 ha jest jednym z największych zespołów zamkowych w Europie Środkowej. Najstarsza pisemna wzmianka o zamku pochodzi z 1120 roku. Początkowo pełnił on rolę twierdzy granicznej państwa węgierskiego, potem stał się na kilka stuleci siedzibą żupana spiskiego. W 1241 roku Zamek Spiski oparł się atakom Tatarów. W 1780 roku zespół zamkowy zniszczył pożar i Zamek Spiski zmienił się w ruinę. Do całkowitego spustoszenia nie dopuścili dopiero konserwatorzy zabytków, którzy w 1970 roku rozpoczęli konserwację obwarowań i pałaców. Ich wysiłek został doceniony w 1993 roku, gdy Zamek Spiski i okoliczne zabytki wpisano na listę UNESCO. Dzisiaj na Zamku mieści się ekspozycja Muzeum Spiskiego dotycząca dziejów zamku i średniowiecznej broni.
Spiskie Podhradie jest dzisiaj siedzibą wznowionego biskupstwa spiskiego. Do najbardziej atrakcyjnych zabytków architektonicznych miasteczka należą: kościół Narodzenia Marii Panny z gotyckim ołtarzem skrzydłowym św. Barbary i gotycka chrzcielnica, z drugiej połowy XV wieku, klasztor Braci Miłosierdzia, kościół ewangelicki z cennymi organami oraz odrestaurowana synagoga. Kapituła Spiska, która często porównywana jest z Watykanem jest małym cerkiewnym miasteczkiem, z mnóstwem cennych zabytków, gdzie znajduje się urząd biskupi. Najcenniejszymi zabytkami Kapituły są: Katedra św. Marcina, Pałac biskupi i Wieża Zegarowa.
Miejscowość Żehra jest znana dzięki cennemu kościołowi rzymskokatolickiemu św. Ducha ze XIV wieku, którego wnętrza ozdobione są zachowanymi wyjątkowymi średniowiecznymi malowidłami ściennymi.
Wilkoliniec (Vlkolínec) – rezerwat architektury ludowej w 1993 roku został wpisany na listę UNESCO. Pierwsza wzmianka pisemna o osadzie pochodzi z 1376 roku. Pierwotnie była to osada drwali i węglarzy. Wilkoliniec nie jest skażony nowym budownictwem i stanowi unikatowy zespół architektoniczny. Do obiektów zabytkowych należy 45 drewnianych chałup wraz z obejściami z okresu od XVI do XIX wieku. Wyróżniającymi obiektami Wilkolinca są – zrębowa dwupiętrowa dzwonnica z 177 roku i studnia z 1860 roku, z której do dziś czerpie się pitna woda. Typowym przykładem wilkolinieckiego domu jest zagroda rolnicza, jedna z ekspozycji Muzeum Liptowskiego w Rużomberku, gdzie mieści się również Centrum Informacji. Na dzień dzisiejszy w wiosce mieszka 20 osób i są prowadzone starania by ożywić osadę i wprowadzić elementy dawnego życia mieszkańców.
Bardiów (Bardejov) – najstarsza wzmianka pisemna o mieście pochodzi z 1241 roku. Dzięki dogodnemu położeniu, tj. przy szlaku handlowym z Polski na Węgry, miasto się szybko rozwijało. Największy rozwój miasta nastąpił w XV i XVI wieku. Najbardziej cennym zabytkiem miasta jest gotycki kościół parafialny św. Idziego. Wewnątrz mieści się 11 późnogotyckich ołtarzy szafiastych z lat 1440-1510. Na uwagę zasługuje również prostokątny rynek wyłożony rzecznymi kamieniami, otoczony domami mieszczańskimi o charakterze architektury gotyckiej i renesansowej. Na środku rynku, obok kościoła św. Idziego, stoi starożytny gotycko-renesansowy ratusz z 1509 roku. Fortyfikacje miejskie posiadały około 23 baszt, do dzisiaj zachowało się ich 12. Interesującymi i wartymi zobaczenia są również: kościół klasztorny, kompleks samodzielnych budowli żydowskich – Suburbium, synagoga, rzeźba św. Floriana, średniowieczne budowle obronne i greckokatolicka cerkiew. Za opiekę nad zabytkami zostało miastu w 1986 roku przyznane międzynarodowe wyróżnienie „Europejska nagroda – złoty medal“. Dnia 7 czerwca 2001 roku miasto Bardiów zostało wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO.
Jaskinie w Krasie Słowackim razem z Ochtinską aragonitową jaskinią (zostały wpisane na listę UNESCO w 1995 roku ) i Dobszynską lodową jaskinią (wpisana na listę UNESCO w 2000 roku)
Na Słowacji znajduje się ponad 4100 jaskiń. Dla turystów udostępnionych jest 12, z czego 4 jaskinie w Krasie Słowackim (Domica, Gombasecka, Jasowska, Ochtinska aragonitowa jaskinia) i Dobszynska lodowa jaskinia są zapisane na listę Światowego Dziedzictwa Przyrodniczego UNESCO.
Kras Słowacki (Slovenský kras) – jest największym obszarem krasowym w Europie Środkowej (440 km2), który dzięki swojej rozmaitości, specyficznej florze i faunie należy do najładniejszych zakątków na Słowacji. Dla terenów krasowych charakterystyczne są różnorodne formy geomorfologiczne i zjawiska hydrologiczne (jaskinie, żłobki krasowe, wąwozy, przepaści, podziemne cieki wodne, wywierzyska). Jaskinie Domica, Gombasecka i Jasovska są udostępnione dla publiczności. Niedaleko położona Ochtinska aragonitowa jaskinia należy do najcenniejszych ze względu na unikalną aragonitową szatę naciekową. Jest ona jedną z trzech jaskiń tego rodzaju na świecie udostępnionych do zwiedzania. Bardzo interesująca jest również Silická ľadnica – przepaść z trwale nagromadzoną szatą lodową. Kras Słowacki jest Międzynarodowym Rezerwatem Biosfery. W grudniu 1995 roku Jaskinie Słowackiego i Aggteleleckiego Krasu (po stronie węgierskiej) zostały wpisane na listę Światowego Dziedzictwa Przyrodniczego UNESCO.
Do najpiękniejszych jaskiń na Słowacji należy jaskinia Domica, ze względu na unikalną różnorodność i bogactwo szaty naciekowej. Korytarze i sale jaskini powstały wskutek korozyjnej i erozyjnej działalności cieków podziemnych rzeczki Styx i Domickeho potoka, które stworzyły w jaskini trzy poziomy. Trasa turystyczna, podczas której możemy podziwiać piękno jaskini, ma długość
1315 m, z tego 140 pokonuje się na łódkachi. Gombasecka jaskinia słynie z unikalnych cienkich rurkowych stalaktytów zwanych makaronami, które osiągają długości do 3 m. Występują tam także inne formy stalaktytów, stalagmitów i polewy naciekowe. Długość trasy turystycznej wynosi 285 m.
Jasovska jaskinia ma bardzo bogatą szatę naciekową na którą składają się białe, brązowe, szare, brązowo-czerwone pagodowe stalagmity, stalagnaty, naciekowe wodospady, tarcze i bębny. Na ścianach jaskini zachowało się wiele starych napisów i rysunków. Temperatura powietrza w jaskini waha się od 8,5 do 9,5 °C, wilgotność względna od 90 do 98 %, co sprzyja idealnym warunkom do leczenie astmy i alergii. Od 1995 roku w jaskini odbywają się lecznicze pobyty speleoklimatyczne również dla dzieci. Trasa turystyczna ma długość 550 m.
Ochtinska aragonitowa jaskinia znajduje się na obszarze Revuckej wierchowiny, pomiędzy miejscowościami Jelšava i Štitnik w Rudawach Słowackich. Jest unikalnym zjawiskiem przyrodniczym, dzięki bogactwu i różnorodności naciekowej szaty aragonitowej oraz osobliwej genezy podziemnych przestrzeni. Odkryta została w 1954 roku i udostępniona dla turystów w 1972 roku. Trasa ma
230 m długości. Wnętrze jaskini jest urozmaicone minerałem aragonit (biały aż brązowy węglan wapniowy), który tworzy nacieki różnych kształtów (igły, spirale, wachlarzyki itd.). Geneza aragonitowej szaty naciekowej jest związana ze szczególnymi warunkami hydrochemicznymi i klimatycznymi panującymi w zamkniętych, izolowanych przestrzeniach podziemnych (m.in. duża zawartość jonów Mg, Fe, Mn w roztworach, wymiana wilgoci pomiędzy ścianami i atmosferą jaskini). Ochtinska aragonitowa jaskinia jest unikatem w skali europejskiej i jest jedną z trzech udostępnionych jaskiń tego rodzaju na świecie.
Dobszynska lodowa jaskinia znajduje się w Słowackim Raju. Osiąga długość 1232 m, ale dla turystów dostępna jest na długości 475 m. Jaskinia należy do najsłynniejszych lodowych jaskiń na świecie. Lód występuje tam w formie nagromadzeń na dnie, lodowych wodospadów, stalagmitów i stalaktytów. Objętość lodu można szacować na 110 132 m2, a największa grubość pokrywy lodowej wynosi 26,5 m. W jaskini stwierdzono występowanie 12 gatunków nietoperzy. Została odkryta w roku 1870, a udostępniona w 1871 roku. Oświetlenie elektryczne zostało uruchomione w roku 1887, dzięki czemu jaskinia należy do jednych z pierwszych oświetlonych elektrycznie na świecie.
W 2005 roku na listę UNESCO, w kategorii niezwykły zabytek kultury, wpisana została „SŁOWACKA FUJARA”. Fujara, nazywana „królową wśród instrumentów ludowych” ma bogatą historie, która sięga do XII wieku. Na początku fujary były krótsze (93 – 102 cm), ale teraz ich wysokość sięga aż do 170 cm.
Miejscami pochodzenie fujary są:
- środkowa Słowacja, na północ od Bańskiej Bystrzycy (gminy Priechod, Hiadeľ, Strelníky, Podkonice a Slovenská Lupča),
- region Detva, Hriňova, Očova, Hrochť, Poník, Zvolenská Slatina a priľahlého okolia;
- region gemersko-malohonski z centrum w Kokave nad Rimavicou (Kokava, Poltár, Tisovec, Klenovec, Turičky);
Więcej informacji nt. fujary na: Folkart Slovakia, www.fujara.sk, e-mail: info@fujara.sk
Słowacja, oprócz malowniczych gór, przepięknie usytuowanych zamków, historycznych miast i zabytków kulturalnych bogata jest także w liczne źródła wód mineralnych i termalnych, których jest około 1300. Po jaskiniach to kolejne podziemne skarby tego urokliwego kraju, które powstały na skutek przemian wulkanicznych w Łuku Karpackim w epoce trzeciorzędu. Wody te występują zwłaszcza na liniach uskoków, na nizinach i wzdłuż podłużnych i poprzecznych pęknięć na obszarach górskich.
Duża ilość wód mineralnych i termalnych na tak małej powierzchni stawia Słowację w europejskiej czołówce. Wykorzystywane są one przede wszystkim w uzdrowiskach termalnych, w których stanowią podstawę leczenia. Do zabiegów używane są wody alkaliczne, siarczanowe, wapienne, magnezowe, żelaziste, słone, jodowo-bromowe, borowe, krzemowe i radoczynne. Wody mineralne są również butelkowane i sprzedawane w sklepach.
Specyficzną grupę uzdrowisk tworzą sanatoria klimatyczne, w których głównym czynnikiem leczniczym jest czyste i rześkie powietrze górskie, zbawienne w leczeniu chorób dróg oddechowych, alergii i astmy. Najwięcej ich znajduje się w Wysokich Tatrach (Štrbské Pleso-www.solisko.sk , Tatranská Kotlina - www.santk.sk , Vyšné Hágy-www.hagy.sk)
W 21 słowackich uzdrowiskach leczone są prawie wszystkie choroby układów – ruchu, nerwowego, przemiany materii, krążenia, dróg oddechowych, trawienia i przewodu pokarmowego, a także choroby skórne, ginekologiczne, schorzenia kręgosłupa, cukrzyca oraz tzw. choroby XXI wieku (np. stres i otyłość). Stosowane są najnowocześniejsze metody lecznicze takie jak: magnetoterapia, elektroterapia, fototerapia, ultradźwięki, mechanoterapia, terapia laserowa, tlenowa, parafina, parafango, borowina, termalny szlam, lecznicze wody mineralne, masaże itp. Najbardziej znane słowackie uzdrowiska to: Piešťany (www.kupele-piestany.sk), Bardejovské Kúpele (www.kupele-bj.sk), Rajecké Replice (www.spa.sk) Bojnice (www.kupele-bojnice.sk), Vyšné Ružbachy (www.ruzbachy.sk), Trenčianske Teplice (www.slktn.sk), Dudince (www.kupeledudince.sk), Sklené Teplice (www.kupele-skleneteplice.sk) oraz Turčianske Teplice (www.therme.sk).
Wielkim powodzeniem wśród turystów z Polski cieszą się czynne przez cały rok termalne kąpieliska oraz termalne parki wodne, które obecnie przeżywają prawdziwy bum inwestycyjny. Najnowsze z nich to Meander Park w Oravicach (www.meanderpark.sk), Tatralandia koło Liptowskiego Mikulasza (www.tatralandia.sk) oraz Aquacity w Popradzie (www.aquacity.sk). Polecamy również zmodernizowany Thermal Park Bešenova (www.besenovanet.sk), Wielki Meder (www.termalsro.sk), Štúrovo (www.vadas.sk), Horné Saliby (www.thermaltour.sk), Vrbov (www.salmotherm.sk), Podhajska (www.obecpodhajska.sk) oraz inne.
Dla coraz bardziej wymagających turystów w hotelach budowane są luksusowe centra odnowy biologicznej, tzw. wellness centra (na Słowacji nazywane również „witalnym światem”). Ich klientami są przede wszystkim aktywni zawodowo ludzie, którzy nie mają czasu na długi urlop i szybko potrzebują „naładować akumulatory”.
Zapraszam Państwa na Słowację i zachęcam do skorzystania z leczniczych i rekreacyjnych dobrodziejstw w/w ośrodków.
Ján Bošnovič - Dyrektor Narodowego Centrum Turystyki Słowackiej w Polsce
Wspomnieniem przeszłości są rozsiane po całej Słowacji zamki i pałace. Ich bogata historia oraz piękno przyciągają co roku mnóstwo turystów w różnym wieku. Podczas pobytu na Słowacji mogą Państwo urozmaicić swój program zwiedzaniem zamków, by w ten sposób zapoznać się z historią tego turystycznie atrakcyjnego kraju.
www.muzeumsl.sk
Położony w regionie północnego Spiszu, nad rzeką Poprad w miejscowości Stara Lubownia. To zamek z bogatą historią oraz interesującą architekturą. Z pośród zamków słowackich zajmuje on wyjątkowe miejsce. Początki budowy zamku sięgają 14 wieku. Wtedy służył jako miejsce do pilnowania północnej granicy Górnych Węgier. Od roku 1412 do roku 1772 należał do Polski jako zastaw miast Spiskich. Przez 6 lat na zamku przechowywane były polskie klejnoty koronacyjne. W roku 1768 na zamku więziony był słynny podróżnik Maurycy Beniowski. W 1772 za panowania królowej Węgier Marii Teresy po pierwszym rozbiorze Polski zakończył się trwający 360 lat, okres polskiej administracji nad zastawionym terytorium. W latach 1883 - 1944 zamek był w posiadaniu polskich magnatów Zamoyskich. Od roku 1945 opieką nad zamkiem zajęło się Państwo. Dodatkową atrakcją zamku jest piękna okolica, pobliski skansen, które razem dotwarzają przepiękną scenerie.
Kontakt: Ľubovnianske múzeum – hrad, Zámocká 20 , 064 01 Stará Ľubovňa, Tel. +421 52 432 20 30, Fax: +421 52 432 23 02 E-mail: muzeum@slnet.sk, www.muzeumsl.sk
www.oravamuzeum.sk
wznosi się na stromej skale wapiennej 112 m nad rzeką Orawa i miasteczkiem Orawski Podzamok. To wspaniały zespół 3 średniowiecznych zamków, lezących jeden na drugim. Początki jego historii (XIII wiek) odziane są nutą tajemnicy. Przez stulecia zamek pełnił rolę obronną i miał kilkoro właścicieli. Podobnie jak Zamek Czerwony Kamień, pomieszczenia Zamku Orawskiego wykorzystał niemiecki sztab filmowy, który w 1921 roku nakręcił pierwszy pełnometrażowy film o władcy wampirów: Drakula – symfonia grozy.
Kontakt: Muzeum Orawskie Hviezdoslavovo nám. 7, 026 01 Dolný Kubín, telefon: +421/43/5864780, fax: +421/43/5866239, E-mail: muzeum@oravamuzeum.sk, www.oravamuzeum.sk
www.bojnicecastle.sk
Zamek w Bojnicach należy do najstarszych i najważniejszych grodów na Słowacji. Pierwotnie, prawdopodobnie już w IX wieku, był grodem drewnianym i w XIII wieku został wybudowany z kamienia. Żyło w nim kilka rodów szlacheckich. Każdy z właścicieli przebudował gród w stylu swojej doby. Ostatnia przebudowa neogotycka miała miejsce w latach 1889 – 1910 i zmieniła gród w czarujący bajkowy zamek. Do takiego kształtu przebudował gród ostatni szlachecki właściciel hrabia Ján Pálfi (*1829+1908). Był on osobą europejskiego znaczenia, zapalonym zbieraczem dzieł sztuki. Monumentalny kompleks grodu stał się po ostatniej przebudowie romantycznym zamkiem w stylu grodzkiej architektury francuskiej. Ważnymi częściami zamku są: Hrabiowskie mieszkanie ze Złotą Salą, tzw. Środkowy gród z Salą marmurową i Salą rycerską, kaplica, grobowiec rodziny Palfiów i pieczara pod zamkiem. W pobliżu zamku znajduje się ogród zoologiczny oraz kompleks basenów termalnych, gdzie mogą Państwo wypocząć i spędzić niezapomniane dni swojego urlopu. Zwiedzającym, oprócz wzruszającej historii, zamek oferuje mnóstwo atrakcji oraz imprez. Do zwiedzania udostępnionych jest 20 sal i pomieszczeń urządzonych w historycznym stylu, zdobionych cennymi dziełami sztuki, kaplica i grobowiec rodziny Palfich. Ulubioną atrakcją jest zwiedzanie nocne. Przewodnik i klucznik w strojach historycznych, światło świeczek, nastrojowa muzyka i opowiadanie legend tworzą tajemniczą atmosferę, niespodzianką jest możliwość napicia się wina w Złotej sali. Niezapomnianym przeżyciem jest spotkanie z Czarną Damą, Białą Panią Zamkową, i oczywiście ze straszydłami i duchami.
Podczas Świąt Bożego Narodzenia w każdej sali zamku przyozdobiona jest inna choinka, w pomieszczeniach grane są kolędy i zwiedzający mogą spotkać się ze Św. Mikołajem i z innymi postaciami biblijnymi.
Kontakt: Muzeum Bojnice, Zámok Bojnice, 972 01 Bojnice, tel.: +421/46/5430624, fax:+421/46/5430051,E-mail: marketing@bojnicecastle.sk, www.bojnicecastle.sk
www.snm.sk
usytuowany jest w Małych Karpatach, niedaleko miejscowości Modra za wioską Czasta. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z około 1230 roku, kiedy jego budowę rozpoczęła królowa Konstancja. Na zwiedzających zamek robi piorunujące wrażenie; wewnątrz jest bardzo elegancko wyposażony w ciekawe zbiory i eksponaty. Zamek słynie nie tylko z bogatej historii oraz interesującej architektury. Jest magiczny i atrakcyjny również dla reżyserów filmowych, którzy na dziedzińcu, w pomieszczeniach zamkowych i przepięknej okolicy nakręcali filmy. Kto by z Państwa nie znał przygody o dzielnej księżniczce Fantaghiro lub bajkę Serce smoka? Te wszystkie miejsca, gdzie kręcone były obie bajki, można zobaczyć podczas zwiedzania Czerwonego Kamienia.
Zwiedzanie zamku możemy połączyć z wizytą w Dworze Sokołów ASTUR, którego pracownicy codzienne, oprócz poniedziałku, prezentują największą kolekcję ptaków drapieżnych na Słowacji.
Kontakt: Hrad Červený Kameň, 900 89 Častá, tel.:+421/33/6
www.spiskyhrad.sk
ze swoją powierzchnią ponad 4 ha należy do największych w Europie Środkowej. Dzięki swojej niepowtarzalności w 1993 roku Zamek Spiski wraz z okolicznymi zabytkami został wpisany na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Obecnie należy do najczęściej odwiedzanych i popularnych zamków na Słowacji, w którym mieszczą się ekspozycje Muzeum Spiskiego dotyczące dziejów zamku i średniowiecznej broni.
Kontakt: Muzeum Spiskie, Nám.M.Pavla 40, 054 01 Levoča, tel.:+421/53/4541336,
fax: +421/53/4512824, E-mail: muzeumle@isternet.sk, www.spisskyhrad.sk, WWW.muzeum.sk495316,6495132, komórka:+421/903/750031, fax:+421/33/6905803, E-mail: muzeumca@stonline.sk, www.snm.sk
www.muzeumtn.sk
Historia turni zamku sięga do epoki Rzymskego Imperium, czego doświadcza napis o zwycięstwie II rzymskiej legii nad Germanami przy Laugaritiu z 179 roku n.e. Zamek stał się siedzibą legendarnego „Pana Wagu i Tatr„ - Matúša Čáka, którego przypomina też Wieża Matúša, dominująca sylwetce zamku i miasta. Na podwórzu zachowana jest słynna studnia, do której wiąże się legenda o wielkiej miłości tureckiego księża Omara i wspaniałej Fatimi, którą mógł wykupić z niewoli wykopaniem studni do skali. W zamku znajdują się ekspozycje Trenczyńskiego muzeum doświadczające historii regionu i zamku – wystawa mebli historycznych, wystawa broni, zbiory i znaleziska archeologiczne, obrazy i inne artefakty oraz galeria zamkowa.
Kontakt: Tel.: +421 32 743 56 57, +421 32 743 44 31-3, Faks: +421 32 744 07 53, e-mail:
office@muzeumtn.sk,
www.snm-hm.sk
Typowe podobieństwo „przewróconego stołu“ dominujące starym dziełom fortyfikacyjnym i współczesnym widokiem na Bratysławę, uzyskał zamek w XVII wieku. Turnia skalna na lewym brzegu Dunaju, ale pamięta o wiele więcej. Okres młodszej epoki kamienia, bazylikę wielkomorawską oraz słynny okres późnego gotyku. Zamek został koronacyjną siedzibą królów węgierskich, których wypędzili wojska tureckie z Budina. W 1811 roku zamek spłonął. Nowa historia zamku rozpoczęła się pisać dopiero w 1953 roku, gdy zdecydowano o jego rekonstrukcji. Po odnowie zamek otrzymał wygląd pierwotny, jaki miał po tzw. przebudowy terezjańskiej pod końcem XVIII wieku. Na zamku Bratysławskim przygotowane są wystawy zawierające cenne eksponaty z Słowackiej historii narodowej od początku do współczesności włącznie z numizmatyczną i archeologiczną częścią wartościową (Wenus z Moraw, fragment czaszki neandertalczyka z Šale i inne)
Kontakt: Tel: +421/2/59341626, 59341601, 54411444, Faks: +421 2 54414981, www.snm-hm.sk
www.muzeumbratislava.sk
Monumentalne ruiny zamku położone są w miejscu, w którym rzeka Morawa spotyka się z Dunajem. Zamek stoi na potężnym skalistym wzgórzu, dominując nad cała okolicą. W środku znajdują się ekspozycje muzealne dostępne dla turystów. To historycznie jedna z najbardziej ważnych lokalizacji na Słowacji. Zamek należy do najstarszych zamków w Europie. Jako Dovina wspomina się w kronikach Fulckich z 864 roku. Historia zamku i jego zasiedlanie jest o wiele starsza (epoka kamieniu, Celtowie, Rzymianie). W 1809 roku zamek zniszczono wojskami Napoleona, które go wysadzili w powietrze. Muzealna wystawa prezentuje znaleziska badań archeologicznych. Na Zamek można dojechać również statkiem wycieczkowym z Bratysławy – www.lod.sk
Kontakt: Tel:+421/2/54434742, 59205111, 65730105, Faks:+421/2/54434631,
E-mail: mmba@bratislava.sk, www.muzeumbratislava.sk
Wszelkich informacji nt. turystyki na Słowacji udziela Narodowe Centrum Turystyki Słowackiej, Krakowskie Przedmieście 13 lok. 17 w Warszawie (budynek hotelu Europejski), tel. 022/827 00 09, e-mail:
sacr@poczta.onet.pl, www.slovakiatourism.sk
| Bliższych informacji o Słowacji można znaleźć w przewodnikach - wydanych przez słowackie wydawnictwo Dajama. Mapy Słowackiego Wydawnictwa Kartograficznego „VKÚ Harmenec” oraz ww. przewodniki można kupić lub zamówić w firmie Intern Map w Krakowie WWW.inter-map.cc.pl , tel. 012/632 61 33 Adresy internetowe poświęcone atrakcjom turystycznym na Słowacji
www.slovenskyraj.sk , www.infoslovenskyraj.sk - wszystko o Słowackim Raju, www.liptov.sk, www.nizketatry.com -wszystko o Niskich Tatrach, www.ztt.sk, www.vratna.sk - wszystko o Małej Fatrze, www.zuberec.sk – Wszystko o Zubercu, www.e-bardejov.sk - wszystko o Bardejovie, www.pieniny.sk, www.chatapieniny.sk, www.pltnictvo.sk – wszystko o Pieninach www.ssj.sk, www.svssk.sk, www.jaskynamn.host.sk, www.zladiera.sk– jaskinie na Słowacji www.hrady.sk, www.zamky.sk, www.muzeum.sk, – zamki, pałace i muzea na Słowacji www.hory.sk (wszystko o górach), www.abcslovensko.sk, www.limba.sk, www.slovak-holiday.com, www.ubytujsa.sk , www.hotel.sk, www.chaty.sk, chaty.pl, www.travelguide.sk - zakwaterowanie w domkach, pensjonatach i kwaterach prywatnych na Słowacji www.swim.sk - kąpieliska termalne, baseny oraz zbiorniki wodne na Słowacji, www.skonline.sk/camping.html (kempingi), www.skrz.sk, www.skonline.sk (super informator), www.bratislava.sk, www.tik.sk, www.coral.sk, WWW.mvc.sk – wszystko o Bratysławie, Małokarpackim regionie i Małokarpackim Szlaku Wina, www.holidayinfo.sk (wszystko o ośrodkach narciarskich), Słowackie wyszukiwarki internetowe: www.zoznam.sk, www.dunco.sk, www.szm.sk, www.naj.sk Materiały udostępnione przez: Narodowe Centrum Turystyki Słowackiej w Polsce ul. Krakowskie Przedmieście 13 pok. 17, 00-071 Warszawa Tel/Fax: 022/827 00 09; Tel. kom0606 236 044 e-mail: sacr@poczta.onet.pl strona web: www.slovakiatourism.sk Serdeczne podziękowania kierujemy do Pana Dyrektora Jána Bošnoviča |