• „PRAT”  JACEK DRĄŻKIEWICZ,
  • ul. Ogrodowa 1;  96-325 Radziejowice;   NIP: 838-164-28-79
  • Szybki kontakt: (22) 408 04 43;  48.733 70 50 70

Podstawowe definicje związane z turystyką

Walory turystyczneWalory turystyczne - to zespół elementów środowiska naturalnego oraz elementów pozaprzyrodniczych, które - wspólnie lub każde z osobna - są przedmiotem zainteresowania turysty (decydują one o tzw. atrakcyjności turystycznej)

Tabela 1.1. Rozwój turystyki przy wykorzystaniu zasobów naturalnych.
Zasoby naturalnePrzykładowe możliwości rozwoju turystyki
Woda Miejscowości wypoczynkowe, campingi, parki, miejsca połowu ryb, porty, przystanie wodne,  rejsy statkami, spływy kajakowe,  centra nurkowania, wodne miejsca widokowe, miejsca zbierania  muszelek, miejsca festiwali wodnych.
Ukształtowanie terenu Kurorty górskie, ośrodki sportów zimowych, wspinaczka skałkowa, parki, punkty widokowe.
Roślinność chroniona Parki, campingi, rezerwaty przyrody, parki narodowe, środowisko dzikich zwierząt, malownicze miejsca.
Dzika przyroda Parki, rezerwaty przyrody, tereny polowań, ośrodki edukacyjne.
Klimat Plaże, ośrodki wypoczynkowe, letnie i zimowe miejscowości wypoczynkowe
Źródło: Opracowanie własne J. Drążkiewicz na podstawie C.A. Gunn, T. Var, Tourism Planning. Basics, concepts, cases, Routledge, New York, London 2002, s. 60.
Tabela 1.2. Rozwój turystyki przy wykorzystaniu zasobów kulturowych.
Zasoby naturalnePrzykładowe możliwości rozwoju turystyki
Woda Miejscowości wypoczynkowe, campingi, parki, miejsca połowu ryb, porty, przystanie wodne, rejsy statkami, spływy kajakowe, centra nurkowania, wodne miejsca widokowe, miejsca zbierania muszelek, miejsca festiwali wodnych.
Ukształtowanie terenu Kurorty górskie, ośrodki sportów zimowych, wspinaczka skałkowa, parki, punkty widokowe.
Roślinność chroniona Parki, campingi, rezerwaty przyrody, parki narodowe, środowisko dzikich zwierząt, malownicze miejsca.
Dzika przyroda Parki, rezerwaty przyrody, tereny polowań, ośrodki edukacyjne.
Klimat Plaże, ośrodki wypoczynkowe, letnie i zimowe miejscowości wypoczynkowe
Źródło: Opracowanie własne J. Drążkiewicz na podstawie C. AGunn, T. Var T., Tourism Planning. Basics, concepts, cases, Routledge, New York, London 2002, s. 63.


Produkt turystycznyProdukt turystyczny - jest to wszystko co kupują turyści w czasie wyjazdu turystycznego np. transport, nocleg czy wyżywienie (jest to wąskie znaczenie terminu produkt turystyczny) oraz kompozycja tego, co turyści robią w oparciu o walory turystyczne, urządzenia i usługi itp.  (szerokie znaczenie terminu produkt turystyczny)

"Tradycyjne" produkty turystyczne opierały się na tzw. zasadzie 3S
(sun, sea, sand) czyli słońce, morze, plaża

Turysta preferujący taki model wypoczynku nie wyróżniał się wśród innych turystów, korzystał z zalet turystyki masowej, która oferowała wszystkim ujednolicony produkt.

Dla nowych produktów turystycznych można przyjąć zasadę 3E
(entertainment, excitement, education) czyli rozrywka, emocje, edukacja(nauka)

Turyści stają się coraz bardziej świadomi, pragną poznawać, dociekać, odkrywać. Wolą aktywny wypoczynek. Szukają kontaktu z ludnością miejscową. Pasjonują się kultura i sztuką obszarów recepcyjnych.  

Kategorie turystykiTurystyka wewnątrzkrajowa - składająca się z turystyki krajowej i przyjazdowej
Turystyka narodowa - składająca się z turystyki krajowej i wyjazdowej
Turystyka międzynarodowa - składająca się z turystyki przyjazdowej i wyjazdowej

Formy turystykiTurystyka krajowa - obejmuje podróże we własnym kraju.
Turystyka przyjazdowa - obejmuje przyjazdy do danego kraju osób mieszkających poza jego granicami.
Turystyka wyjazdowa - obejmuje wyjazdy mieszkańców danego kraju do innych krajów.

Kategoria inni podróżni
Międzynarodowi:

  • Pracownicy przygraniczni (mieszkający w jednym kraju a pracujący w innym)
  • Czasowi i stali imigranci
  • Nomadowie (ludy wędrowne), uciekinierzy
  • Członkowie sił zbrojnych (podróżujących z kraju zamieszkania do kraju odbywania służby)
  • Urzędnicy konsularni i dyplomaci
  • Podróżujący w tranzycie (pozostający na lotniskach)
Krajowi:

  • Mieszkańcy danego kraju, którzy podróżują do innej miejscowości z zamiarem zamieszkania na stałe
  • Osoby, które podróżują w celach podjęcia pracy zawodowej
  • Osoby, które dojeżdżają do sąsiedniej miejscowości do pracy lub nauki
  • Nomadowie
  • Bezdomni
  • Członkowie sił zbrojnych w czasie manewrów

PodróżnyPodróżny - to każda osoba będąca w podróży między dwoma lub więcej krajami lub miejscowościami.

OdwiedzającyOdwiedzający - to każda osoba podróżująca do miejsca znajdującego się poza jej zwykłym otoczeniem na czas nie dłuższy niż 12 miesięcy, jeśli podstawowy cel podróży jest inny niż podjęcie działalności zarobkowej wynagradzanej w odwiedzanym miejscu.

Odwiedzający dzielą się na:
  • odwiedzających krajowych
  • odwiedzających międzynarodowych
oraz ze względu na długość pobytu na:
  • turystów
  • odwiedzających jednodniowych

TurystykaDefinicja klasyczna, według Hunzikera i Krapfa:
 
„ Turystyka to całokształt stosunków i zjawisk związanych z podróżą i pobytem w jakiejś miejscowości osób przyjezdnych, jeśli pobyt nie wynika z motywu osiedlenia się i nie wiąże z jakąkolwiek działalnością zawodową”.
 
Definicja według Światowej Organizacji Turystyki (UN WTO)
„Turystyka to ogół działań ludzi, którzy podróżują i przebywają dla wypoczynku, w interesach i w innych celach przez nie więcej niż jeden rok bez przerwy, w miejscach znajdujących się poza ich zwykłym otoczeniem”

RekreacjaRekreacja - termin określający różne formy aktywności czasu wolnego dla odpoczynku, rozrywki i samodoskonalenia.

Przykładowe zajęcia podejmowane w czasie wolnym

aktywna działalność twórcza
nauka i samokształcenie
zaspokajanie potrzeb kulturowych, publiczno-widowiskowych (kino, teatr, koncerty, festiwale)
sport
turystyka
zajęcia amatorskie, hobby
zabawy z dziećmi
spotkania towarzyskie
bierny odpoczynek
bezczynność
zajęcia a-kulturowe (np. alkohol, narkotyki)


Sposoby spędzania czasu wolnego uwarunkowane są następującymi grupami czynników:

1. czynniki biologiczne
stan zdrowia
poziom sprawności fizycznej
poziom wydolności fizycznej
typ budowy somatycznej

2. czynniki psychiczne
osobowość
typ temperamentu
poziom inteligencji
postawa człowieka do życia
struktura potrzeb i zainteresowań

3. czynniki społeczno-demograficzne
płeć
wiek
wykształcenie
zawód

4. czynniki gospodarczo-ekonomiczne
sytuacja materialna
dostępność urządzeń i obiektów rekreacyjnych 

Prasa turystycznaPOZNAJ ŚWIAT
Miesięcznik turystyczno - podróżniczy, wydawany od 1948 roku, publikacja relacji z dalekich wypraw znanych podróżników, jak również oryginalne teksty własnych czytelników
Więcej informacji stronie:
http://www.poznajswiat.com.pl  

BIZNES I TURYSTYKA
Specjalistyczny dwumiesięcznik poświęcony branży turystyczno-hotelarskiej.
Więcej informacji o na stronie:
http://www.biznesiturystyka.com.pl/

NATIONAL GEOGRAPHIC POLSKA
Miesięcznik geograficzny poświęcony nauce i odkryciom.
Więcej informacji o na stronie:
http://www.national-geographic.pl

OBIEZYŚWIAT
Kwartalnik poświęcony turystyce i podróżom.
Więcej informacji o na stronie.
http://www.globinfotour.pl/  

PODRÓŻE
Magazyn turystyczny, miesięcznik, komercyjne pismo dotyczące turystyki; ilustrowane reportaże, felietony, porady.
Więcej informacji o na stronie:
http://www.podroze.pl/

W GÓRACH
Kwartalnik turystyczny - opowiadania o górach, informacje o polskich górach. Propozycje wycieczek.
Więcej informacji o na stronie:
http://www.wgorach.com/

GLOBTROTER
Magazyn dla podróżników. Podejmuje tematy dotyczące szeroko rozumianej turystyki, podróżowania oraz najrozmaitszych form aktywnego spędzania czasu.
Więcej informacji o na stronie: http://www.e-globtroter.pl

RYNEK TURYSTYCZNY
Pismo branżowe dotyczące funkcjonowania rynku usług turystycznychWięcej informacji na stronie: http://www.rynekturystyczny.pl